Trump maakt ondanks compleet coronafiasco en bitsige mediahetze grote kans op herverkiezing

De manier waarop president Trump de coronapandemie aanpakt is catastrofaal. Bovendien stapelt hij incidenten op met de mainstream media. Toch maakt hij kans om herverkozen te raken om twee redenen: het ontbreken van een echte inhoudelijke politieke oppositie met een bijna volledig afwezige tegenkandidaat en een electorale achterban die de negatieve mediakritiek (net als in 2016) op hun favoriete politicus als een attest van betrouwbaarheid ziet.

In een presidentieel verkiezingsjaar verwacht je meer dan anders een krachtige politieke oppositie tegen de zetelende kandidaat. Daar is in de VS geen sprake van, om meerdere redenen. Het is eerst en vooral verkeerd om politieke ‘oppositie’ in de VS te bekijken met Europese ogen.

Oppositie?

Politieke strijd voor de presidentsverkiezingen wordt in de media gevoerd op basis van oppervlakkige aspecten die niets zeggen over de inhoud die er achter schuilt, persoonlijkheden en hun karakteristieken, goed overkomen, morele waarden, ‘de Amerikanen samenbrengen’ (rond eender wat als het maar hetzelfde is als altijd). Uitspraken over de tegenstrever zijn veel belangrijker dan het politiek-ideologische programma dat ten gronde nauwelijks verschilt tussen beide machtspartijen.

Beide partijen staan voor hetzelfde neoliberale economische beleid in eigen land en agressieve militaire aanwezigheid in het buitenland om datzelfde economische beleid aan de wereld op te dringen, wat in deftig mainstream taalgebruik ‘steun aan vrijheid, democratie en mensenrechten’ heet.

De verkiezingskoorts tussen Trump en Democratisch tegenkandidaat Joe Biden concentreert zich volledig op de coronapandemie en op de verantwoordelijke boosdoener China (zie Campagne Biden / Trump zal hier over gaan: “Wie hakt het hardst in op China?”. De rest is niet belangrijk).

De politieke strijd wordt zo herleid tot twee tactisch verschillende benaderingen van een identiek standpunt waarover beide kandidaten het roerend eens zijn. Voor Trump én Biden staat het immers als een paal boven water dat China verantwoordelijk is voor de coronapandemie in de rest van de wereld en in de VS.

Tactische verschillen, dezelfde standpunten

Volgens Biden liet “Donald Trump ons land onvoorbereid en onbeschermd voor de ergste gezondheids- en economische crisis in ons leven – en nu betalen we daar de prijs voor”. Waarom? Omdat Trump ‘rolled over for China‘ (zoals een hond op zijn rug gaat liggen om complimentjes van het baasje te krijgen, vrij vertaald ‘braafjes doen wat van je wordt gevraagd/geëist). China is de echte boosdoener. Trump is het daar volledig mee eens. Hij gaat China dus keihard aanpakken, maar dan wel op een manier die Biden nooit zou kunnen of willen doen, want de Democraten hebben toen zij aan de macht waren China vrij spel gegeven, enzovoort.

Het lijdt niet de minste twijfel dat een Democratische president Hillary Clinton eveneens de schuld voor de coronapandemie bij China zou leggen. Als minister van Buitenlandse Zaken tijdens Obama’s eerste vier jaar was zij de architect van de ‘pivot to Asia‘, de scharnier naar Azië. De verplaatsing van het grootste deel van de Amerikaanse zeemacht werd in 2011 beslist en in 2012 uitgevoerd (zie Nieuwe Koude Oorlog in de maak in de Stille Oceaan en Nieuwe Koude Oorlog in de maak in de Stille Oceaan (2)).

Dat belette niet dat de VS onder Obama tegelijk de economische banden met China bleef aanhalen. Het beleid van Trump toont dezelfde bijna identieke tweeslachtigheid van voorganger Obama (zie Trumps coronaverwijten aan China zijn verderzetting Obama’s China-beleid).

Belangrijke verschillen

Er zijn uiteraard ook een aantal belangrijke verschillen tussen Trump en zijn Democratische voorganger Barack Obama. Obama heeft nog geïnvesteerd in de overheidsinstellingen voor epidemiebestrijding – hij heeft minder zwaar bespaard in deze instellingen dan in andere en in sommige gevallen betekende dat effectief een hoger budget.

Donald Trump en Chinees president Xi Jinping tijdens een bezoek aan de Verboden Stad in 2017. Foto: Shealah Craighead/White House Photo Office/Public Domain).

Trump heeft daar opnieuw zwaar in gesnoeid. Zo kromp hij het budget in van de Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Dit is een overheidsdienst die per deelstaat werkt maar volledig onder federale bevoegdheid valt. Hij verkleinde het team Amerikaanse onderzoekers (van 11 naar 3) die in China – onder meer in het medisch laboratorium van Wuhan – onderzoek deden naar mogelijke toekomstige epidemieën. Hun lokale Chinese medewerkers werden van 39 tot 11 teruggebracht.

Volgens een rapport van het Environmental Data & Governance Initiative heeft Trump echter niet alleen de budgetten van de CDC’s ingekrompen met 7 tot 19 procent. Bovendien heeft hij meermaals geweigerd zijn beleid aan te passen aan de adviezen van zijn wetenschappelijke adviseurs. Daarnaast heeft hij de onderafdeling voor openbare gezondheid van de Nationale Veiligheidsraad afgeschaft.

In 2018 had Trump al gepoogd de fondsen voor verder onderzoek van de ebola-epidemie van 2014-2015 stop te zetten, maar botste hij nog op verzet van het Congres. De overheidsdienst bevoegd voor het registreren en stockeren van essentiële medische materialen voor ziektebestrijding en -preventie werden over de voorbije drie jaar met telkens 5 procent per jaar ingekrompen.

Onvoorbereid en ongeïnteresseerd

Trump heeft de President’s Council of Advisors on Science and Technology – een nieuw initiatief van Obama – kort na zijn eedaflegging afgeschaft. Die raad had in november 2016 kort na zijn overwinning maar nog voor zijn eedaflegging in januari 2017 al verwittigd voor “de toenemende kans op infectieziektes met een natuurlijke oorsprong”.

Toen hij deze raad terug oprichtte in oktober 2018 benoemde hij er alleen mensen uit de zakenwereld in, waarvan slechts één met enige beperkte ervaring in de openbare gezondheidszorg. Zo kon het dat in januari 2020 Trump bij gebrek aan degelijke wetenschappelijke begeleiding totaal onvoorbereid was om de coronapandemie adequaat aan te pakken.

Een Democratisch president Clinton zou dit zonder de minste twijfel anders hebben gedaan, met een betere afloop van de pandemie tot gevolg. Wat betreft het verwijt aan China als de echte verantwoordelijke voor de crisis zou zij echter op dezelfde wijze hebben gehandeld als Trump.

Trump sprak zichzelf bij gebrek aan degelijk advies en door zijn weigering om er naar te luisteren de voorbije maanden voortdurend tegen. Kritische vragen tijdens persconferenties beantwoordde hij met brute ontkenning en persoonlijke aanvallen op de journalisten die de vragen stelden. Het recente incident met een Amerikaanse journaliste met Aziatische roots is slechts het zoveelste in een lange rij.

Bipartisan consensus

De Democraten hebben dus wel enkele argumenten om Trump zwaar aan te vallen. Vreemd genoeg gebeurt dat helemaal niet. Er groeit voor het ogenblik zelfs een consensus tussen het establishment van Democraten en Republikeinen om Trump niet al te zwaar te bekritiseren over de manier waarop hij de crisis de voorbije maanden heeft beheerd. Democraten en Republikeinen pleiten nu voor wat in de Amerikaanse politiek ‘bipartisanism‘ wordt genoemd, een consensus over de (twee) partijgrenzen heen voor het ‘algemeen belang’.

Op de bekende dissidenten in eigen rangen na – met Alexandria Ocasio-Cortez, Bernie Sanders en Ilhan Omar als meest uitgesprokenen – heeft de overgrote meerderheid van Democratische leden van het federale Congres het economische reddingsplan van Trump mee goedgekeurd. Dat plan voor het herstel van de economie blijkt bijna uitsluitend bestemd te zijn voor de grote bedrijven, zij die deze overheidssteun het minst nodig hebben. Bovendien hebben zij dat plan goedgekeurd mét de door Trump voorgestelde uitvoeringsmaatregelen.

Het panel dat de verdeling van de fondsen uit dit reddingsplan overziet, mag al zijn vergaderingen achter gesloten deuren houden, zonder enige parlementaire controle. Daarenboven zal het panel “niet terugkijken naar wat de president gedaan zou hebben of niet gedaan zou hebben voor de crisis toesloeg”. Het panel brengt binnenkort zijn eerste verslag uit, maar het parlement heeft nog altijd geen voorzitter benoemd.

Een eigen Democratisch voorstel

De Democraten stellen nu zelf een herstelpan van 3.000 miljard dollar voor zonder één enkele beperkende regel tegen steun aan de olie- en gasindustrie, die voor het ogenblik miljoenen verliest bij gebrek aan inkomsten uit fracking. Daarmee helpen ze Trump zijn electorale belofte te vervullen dat hij de frackingindustrie opnieuw zou stimuleren. Nancy Pelosi, leider van de Democratische fractie in het Huis van Afgevaardigden en voorzitter van het Huis, noemt dit zonder enige schaamte “een pakket hulpmaatregelen die werkende mensen en gezinnen voor bedrijfsvervuilers plaatst”. Op de kritiek dat vooral grote bedrijven zullen profiteren van overheidssteun, antwoordde ze dat het plan “niemand zal discrimineren”.

Milieuorganisaties zijn verontwaardigd over zoveel schijnheiligheid. Een van hun woordvoerder vatte het zo samen: “Het idee om de olie- en gasindustrie vrij te kopen zou hilarisch zijn als het niet zo intriest was. De zwalpende olie- en gasindustrie heeft zijn boomende cyclus gebaseerd op een overproductie van epische proporties, die de wereld overstelpt heeft met een gigantische oliebrij, net wanneer we de extractie van alle fossiele brandstoffen drastisch moeten inkrimpen.”

Het voorstel van de Democraten voorziet tevens nog meer belastingverminderingen voor de rijken bovenop die van Trump en laat toe dat grote bedrijven zich via hun filialen kunnen inschrijven in het steunprogramma voor kleine bedrijven. Het voorziet voor de gewone burger geen enkel uitstel voor het betalen van huur of hypotheek, geen garanties voor tijdige betaling van de steun bij gebrek aan loon, en vooral, geen uitbreiding van de subsidies voor medische kosten voor Amerikanen zonder werk en zonder ziekteverzekering.

Wat dit voorstel toont, is dat de Democratische oppositie inhoudelijk nauwelijks verschilt van de Republikeinen. De Democratische partij verzet zich al evenmin tegen de strategie van de privé-gezondheidssector om nog meer winsten te maken. Naomi Klein stelt de brutale en openlijke toepassing van haar Shock Doctrine vast. Commerciële testkits worden verkocht per opbod tussen de deelstaten en meerdere hospitalen moeten dan vaststellen dat de testkits van bedrijf A niet passen op de testapparaten van bedrijf B, wat hen tot nieuwe aankopen verplicht. Bovendien hebben de bedrijven al laten weten dat zij een toekomstig vaccin commercieel willen ‘uitbaten’. Geen sprake van gratis vaccineren van de gehele bevolking voor hen.

Een ‘onafhankelijk’ onderzoek

Een onderzoek naar het coronabeleid van Trump over de voorbije maanden wordt gepromoot in de media, op een manier die er direct elke angel uithaalt. In de Washington Post verscheen een opinie die stelt dat “de best geplaatste personen om een geloofwaardige onderzoekscommissie te leiden als co-voorzitters, voormalige president W. Bush en Obama zijn.”

In een andere opinie beklaagt Mitch Daniels, gouverneur van de staat Indiana, zich over “de lelijke nasleep van de oorlog in Irak” toen critici antwoorden wilden op de leugens die tot deze oorlog hadden geleid. “Het is gemakkelijk om ons in te beelden hoe het coronavirus hetzelfde potentieel dodelijke symptoom gaat voortbrengen”, wat hij het “Hindsight Recrimination Disorder” noemt (het syndroom om na de feiten met beschuldigingen af te komen). Niet de leugens over Irak waren een probleem (of de miljoenen doden in Irak), maar de critici die daar achteraf verantwoording voor eisen. Hetzelfde moet nu ook met het coronavirus gebeuren. Integendeel, “nu moeten we vooruit kijken”.

Het komt er op neer dat de politiek-economische elite van de VS liever niet openlijk voor de wereld toegeeft dat hun president de epidemie zeer slecht heeft aangepakt, zelfs al is die president Donald Trump.

Aanvallen op stijl, niet op inhoud

Deze opinies zijn treffend voor de manier waarop de mainstream media in de VS omgaan met Trump. Hij wordt zwaar aangevallen voor zijn stijl, zijn brutaal woordgebruik, zijn voortdurende leugens, zijn arrogantie, zijn lompe, boertige en respectloze omgang met de pers maar niet om zijn beleid. Door van hun huidige president geen enkele echte verantwoording te eisen geeft het politieke/economische/media establishment de boodschap aan alle toekomstige presidenten dat ze gerust mogen zijn.

Over het volgende onderwerp kreeg Trump nog geen kritische vragen. Eugene Scalia, zijn minister van Arbeid, heeft de deelstaten een nota gezonden om werknemers aan te geven, die tegen het bevel van hun werkgever in, toch thuis blijven met besmettingsangst, met als argument “verspilling en fraude” van overheidsgeld. Wie toch weigert op te dagen, verliest alle rechten op reeds eerder toegestane én op latere werkloosheidsvergoedingen. De staten Ohio en Iowa hebben al gereageerd met websites waar men individuele werknemers kan aangeven.

Toegestane werkloosheidspremies tijdens de lockdown werden dikwijls nog niet uitbetaald en kunnen met deze richtlijn ingetrokken worden, wanneer werknemers niet komen opdagen, zelfs als hun werkgever nog geen veiligheidsmaatregelen op de werkplaats heeft voorzien. De lockdown wordt over het hele land opgeheven, ook in staten waar de pandemie nog ver van zijn piek verwijderd is. Daarmee gaan de gouverneurs in tegen hun eigen publieke opinie, want ondanks heftige protesten van een minderheid van gewapende extremistische vigilantes, staat een meerderheid van de bevolking wel degelijk achter de voortzetting van de lockdown.

“Huidige statistieken zijn een onderschatting”

Viroloog Anthony Fauci, hoofd van het National Institute of Allergy and Infectious Diseases, en presidentieel adviseur sinds Ronald Reagan in 1983, is er niet gerust in. Hij nam het woord op een hoorzitting van de Senaat. Volgens hem is het officiële cijfer van meer dan 80.000¹ coronadoden zonder de minste twijfel een onderschatting is. De huidige maatregelen gaan de goede richting uit, maar ze nu te vroeg terugdraaien, riskeert “een nieuwe uitbraak die je misschien niet meer kan controleren. Dit kan niet alleen leiden tot meer leed en doden, maar kan zelfs de weg naar economisch herstel blokkeren.”

Asked by @SenSanders if the U.S. coronavirus death count of 80,000 is accurate, Fauci's response:

"I think you are correct that the number is likely higher. I don't know exactly what percent higher, but almost certainly is higher." #SenateHearing pic.twitter.com/YvitVegtpO

— CAP Action (@CAPAction) May 12, 2020

Een aantal Amerikaanse epidemiologen berekent dagelijks het aantal extra doden die te wijten zijn aan de onwil van president Trump om reeds op 20 januari 2020 te handelen volgens het advies van dokter Fauci, wat hij pas deed op 16 maart. De Trump Death Clock registreert dat aantal – dit is dus niet het totaal aantal slachtoffers, maar de schatting van het aantal slachtoffers die gevallen zijn als gevolg van het late optreden van Trump.

Leana Wen is urgentie-arts en professor aan de George Washington University. Volgens haar schatting zijn er 20 miljoen coronatesten dagelijks nodig om de pandemie te kunnen bestrijden. Anders zijn we niet klaar voor het heropenen van de economie. President Trump noemde haar voorstel voor dagelijkse testen ridicuul. Enkele dagen later komt uit dat president Trump en vice-president Pence zich dagelijks laten testen. Zij pleit voor testen, social distancing, mondmaskers en voortdurend ontsmetten van de handen.

Alsof dit alles niet erg genoeg is, blijkt dat de politie van de lockdownmaatregelen gebruik maakt om arme en etnische gemeenschappen hard aan te pakken. In witte welvarende wijken worden personen die de lockdown niet respecteren vriendelijk aangesproken en krijgen ze mondmaskers aangeboden. In de arme stadswijken wordt hardhandig opgetreden, zonder waarschuwing, zonder dialoog. Het gaat niet om geïsoleerde gevallen maar om een systematische aanpak.

Russiagate?

Tussen alle kritiek op Trump door negeren de Amerikaanse media ondertussen compleet het volgende nieuws. Het ministerie van Justitie trekt alle klachten in tegen de Russen die ze beschuldigden van hacking om de verkiezingen van 2016 te manipuleren. Er blijkt geen enkel bewijs voor te bestaan. Shawn Henry, CEO van CrowdStrike, een bedrijf gespecialiseerd in cyberveiligheid, gaf reeds in december 2017 in een geheime verklaring onder ede voor de Intelligence Committee van het Congres toe dat er geen enkel bewijs is voor Russische hacking. Zijn verklaring werd pas recent vrijgegeven en leidde nu tot de intrekking van de aanklacht tegen een aantal personeelsleden van de Russische geheime inlichtingendienst FSB.

WikiLeaks heeft altijd staande gehouden dat het de e-mails tussen het campagneteam van Hillary Clinton en het Democratic National Committee, het nationale partijbestuur, heeft verkregen van een interne bron binnen de Democratische Partij, dus niet van Rusland en al evenmin door eigen hacking.

Dat laat voor de Democratische elite en de media als enig overblijvende verklaring voor de verkiezing van Trump het eigen falen over. De Democratische partij verkoos de kandidaat die minder kans maakte om het te halen tegen Trump. De Amerikaanse media kunnen alleen nog vaststellen dat Trump kon winnen, omdat zij hem in 2016 een jaar lang gratis mediabelangstelling gaven. Dat deden ze weliswaar met de bedoeling hem belachelijk te maken, maar dat mislukte grandioos.

Het is met andere woorden niet meer dan logisch dat ze nu in alle talen zwijgen over deze vernederende afgang. Het indroevige gevolg is dat de slechtste president in de geschiedenis van de VS van dit alles zal kunnen profiteren om herverkozen te raken.

Massale ‘zuivering’ van kiezers uit de kiezerslijsten

Om het allemaal nog wat erger te maken, blijkt uit onderzoek door onafhankelijk journalist Greg Palast² dat net als bij de vorige verkiezingen opnieuw miljoenen Amerikaanse burgers – 16,9 miljoen – uit de kiezerslijsten zijn verwijderd, grotendeels om ‘administratieve redenen’ zoals verandering van adres. Dikwijls gaat het niet eens om een verhuizing, maar een verandering van straatnamen en/of huisnummers door de lokale overheden, die in de VS altijd volledig in handen zijn van één van beide partijen.

Het is een oud zeer van het Amerikaanse verkiezingssysteem dat je je als kiezer zelf persoonlijk moet inschrijven op het register. Daar moet je naast je ras (!) ook je politieke voorkeur REP/DEM/non-partisan invullen. De VS is het enige land ter wereld die dat van zijn burgers eist.

Zowel Republikeinse als Democratische gouverneurs en lagere overheden gebruiken het ‘zuiveren’ van die registers als instrument om kiezers voor de andere partij van de lijsten te halen (voor meer details over hoe dat nog steeds onveranderd in zijn werk gaat, zie dit artikel uit 2004 De verkiezing van W. Bush en, de Amerikaanse Groenen). Kiezers werden op de hoogte gebracht van hun schrapping van de lijst met een postkaart … naar hun oude adres.

De Republikeinen zijn altijd meer geslepen geweest in dit electoraal bedrog. De Democraten treden er niet tegen op omdat eerst en vooral hun lokale Democratische politici identiek hetzelfde kunnen doen maar het effect werkt altijd meer door in landelijke gebieden en de kleine steden. Het zijn vooral armere kiezers en etnische minderheden die er onder lijden, die minder goed geïnformeerd zijn, die niet zo snel gaan reclameren of naar de rechtbank stappen.

Georgia 2018 gaf de aanzet

16,9 miljoen kiezers geschrapt van de lijsten, betekent niet 16,9 miljoen stemmen minder, omdat naar schatting de helft van deze geschrapte kiezers toch niet zullen gaan stemmen, maar het Amerikaanse verdeelsysteem van de stemmen, waarbij de winnaar alles krijgt, maakt dat geringe verschuivingen van stemmenaantallen grote verschuivingen van verkozenen veroorzaken.

Deze tweejaarlijkse ³ zuivering van de lijsten is met Trump in het Witte Huis nog geïntensifieerd. Hoe effectief dat kan zijn, blijkt uit de gouverneursverkiezingen in de zuidelijke staat Georgia in 2018. Republikeins kandidaat Brian Kemp stond toen tegenover Democratisch kandidaat Stacey Abrams, een Afro-American vrouw, die het goed deed in de peilingen en al tien jaar lid was van het Congres van de staat Georgia. Kemp won toch de verkiezingen met 50,2 procent, een verschil van 54.273 stemmen.

Meer dan 100.000 in Georgia als Democraat geregistreerde kiezers kwamen op de dag van de verkiezingen te weten dat ze in de maanden ervoor waren geschrapt van de kieslijsten om allerlei ‘administratieve’ redenen. Wat veel voorkomt is dat de administratie dezelfde namen schrapt, omdat ze in twee staten op de lijsten staan. Er zijn honderdduizenden Garcia, Johnson, Kim en Brown Amerikanen, dikwijls met dezelfde voornaam. Betrokkenen krijgen dan een kaartje in de bus met de vraag zich in regel te stellen. Welvarende middenklassers die al twintig jaar op hetzelfde adres wonen zien dat kaartje direct. In de arme wijken wonen mensen in appartementsblokken, verhuizen regelmatig binnen hun blok of wijk en zij zien het kaartje niet. Bovendien werkt in hun wijken de postbedeling altijd slecht.

De uiteindelijke beslissing valt bij het hoofd van de dienst, de Secretary of State van de staat. Dit is een hoge ambtenaar die verkozen wordt – weeral een absurde Amerikaanse traditie (aan de verkiezingen voor onder andere rechters, sheriffs, departementsraden e.d. nemen 10-30 procent van de kiezers deel). In 2018 was dat in Georgia Brian Kemp, zelf de kandidaat gouverneur, en herinner je, op die lijsten staat naast je ras ook je politieke voorkeur DEM/REP/non-partisan. Dit is allemaal volkomen wettelijk.

Verkiezingen winnen met minder stemmen, yes, we can

Kemp won en is nu gouverneur tot 2022. President Trump feliciteerde hem niet alleen voor zijn overwinning maar ook voor zijn inspanningen om ‘fraude door kiezers’ in te dijken … waarop een golf van gelijkaardige initiatieven door andere Republikeinse staten trok om hetzelfde te doen, met als gevolg 16,9 miljoen geschrapte kiezers. Obama had nog enkele bescheiden pogingen gedaan om de bevoegdheid voor de kiezerslijsten naar het federale niveau te halen, maar stootte op een njet in zijn eigen partij. Republikeins fractievoorzitter in de Senaat Mitch McConnell zei vlakaf waarom daar onder Trump ook geen sprake van zou zijn: “Dan winnen de Republikeinen nooit meer een verkiezing.”

Winnen mag je niet interpreteren als ‘de meeste stemmen behalen’ maar winnen in aantal zetels in het parlement en in het presidentieel kiescollege. Trump ‘won’ in 2016 met meer dan 3 miljoen stemmen minder dan Hillary Clinton. Hij is reeds de vierde president in de Amerikaanse geschiedenis om zo verkozen te raken. Het valt niet uit te sluiten dat hij dat in november 2020 overdoet.

De Democraten weigeren dit kiessysteem te veranderen, omdat zij dat systeem zelf gebruiken in de staten waar ze een electorale meerderheid hebben. Het nettoresultaat is onder meer dat de federale Senaat regelmatig een nipte Republikeinse meerderheid heeft, die nog nooit op een meerderheid van stemmen over het hele land gebaseerd was.

Disfunctionele democratie

Dit is de realiteit in de machtigste staat ter wereld, de chaos van een compleet disfunctionele democratie, met alle uiterlijke kenmerken van representatieve democratie, verkiezingen, verkozenen, wetten, regels maar zonder de inhoud. Trump is geen aberratie, geen afwijking van de norm, geen vervelend intermezzo maar de apotheose van een systeem waar oppervlakkigheid de norm is, waar kiezers de keuze krijgen tussen twee versies van hetzelfde, een keuze tussen de linker- en de rechtervleugel van de Open Vld of de N-VA en waar de helft van de kiezers het nut niet ziet om te gaan stemmen.

In een normaal functionerend land zou Trump geen enkele kans op herverkiezing maken met een dergelijk rampzalig palmares. Excuseer, in een normaal functionerend land zou Trump nooit een eerste keer verkozen zijn geweest. Nogmaals excuseer, een normaal functionerende democratie zou geen dergelijk antidemocratisch verkiezingssysteem hebben.

Oud-president Jimmy Carter (1977-1981) richtte na zijn politieke loopbaan het Carter Center op dat ondermeer verkiezingen monitort in derdewereldlanden. Een journalist vroeg hem ooit waarom hij dat ook niet deed in de VS zelf. Zijn antwoord was kort: “Dat heeft geen zin. Het Amerikaans verkiezingssysteem beantwoordt niet aan de basisnormen van eerlijke en transparante verkiezingen.”