Volgens de krant L’Echo heeft de federale maatregel om de belastingaftrek voor giften voor 2020 op te trekken van 45 naar 60 procent geen gunstig effect gehad op de bereidheid van de burgers om goede doelen te steunen. De Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving ziet in identiek dezelfde cijfers echter het omgekeerde, een volledig positief effect, en pleit voor definitieve vastlegging van deze maatregel.

In een persmededeling reageren Erik Todts, voorzitter, en Geert Robberechts, algemeen-secretaris, van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF) op een bericht in de krant L’Echo van 16 oktober 2021. Volgens de krant zou een fiscale gunstmaatregel van de federale regering voor 2020 haar doel gemist hebben.

In april 2020 heeft de federale regering beslist de belastingaftrek voor giften van 45 naar 60 procent op te trekken. Bovendien werd het plafond voor het aftrekbaar belastbaar inkomen verhoogd van 10 naar 20 procent. De regering nam deze beslissing op suggestie van het VEF en op basis van een voorstel van de cdH, de Franstalige christendemocratische partij.

Volgens de krant L’Echo zou deze maatregel geen gunstige impact gehad hebben op de vrijgevigheid van de burgers, wat toch de doelstelling van deze maatregel was. Er werden in fiscaal jaar 2020 echter voor 2,5 miljoen aftrekbare giften gedaan, een stijging met 17 procent tegenover 2019, voor een totaalbedrag van 370 miljoen euro, een meeropbrengst van 80 miljoen euro, een stijging met 25 procent tegenover 2019.

Positieve impact

Volgens de VEF overstijgen deze cijfers ruimschoots de verwachtingen die de organisatie in deze fiscale maatregel had gesteld. Volgens peilingen (door o.a. de Koning Boudewijn Stichting en het VEF) heeft deze maatregel potentiële schenkers wel degelijk aangemoedigd om hun giften te verhogen tijdens de laatste weken van 2020¹, waardoor een daling van het totale bedrag aan giften werd omgedraaid in een stijging.

Desondanks ontving de VEF vanuit de sector berichten die deze positieve evolutie lijken tegen te spreken. De organisatie vermoedt dat er een verschuiving is gebeurd in de bereidheid tot schenkingen naar een specifiek en relatief beperkte groep van verenigingen, stichtingen of instellingen, die meer direct bij de crisis van de pandemie betrokken waren maar niet werden bereikt in de uitgevoerde peilingen.

Omdat het VEF er oorspronkelijk van uit was gegaan dat de giften in 2020 stabiel zouden blijven heeft de overheid een extra investering in de betrokken organisaties van 30 à 35 miljoen euro gedaan, voor een totaalbedrag van 90 miljoen euro. De overheidsinvestering lag dus hoger dan het totaalbedrag van 80 miljoen euro van de schenkingen.

Het feit dat de meeropbrengst van giften voor goede doelen dus lager ligt dan de totale overheidsinvestering betekent echter geenszins dat de genomen fiscale maatregel zijn doel zou zijn voorbijgeschoten, zoals L’Echo beweert.

De filosofie van het concept ‘belastingvermindering voor giften’, kreeg bijval vanaf de jaren 1970. Het was nooit gericht op het bereiken van een direct rendement. Dit systeem beoogde een indirecte overheidsbijdrage aan instellingen die ijveren voor doelstellingen van maatschappelijk belang, die selectief en aanvullend zijn op de activiteiten van de overheid. Slechts een beperkt aantal verenigingen en instellingen, in een aantal welomschreven actiedomeinen, wordt daarvoor erkend.

Deze cijfers brengen het VEF tot een heel andere conclusie dan L’Echo: het resultaat van de uitzonderingsmaatregelen van 2020 wijst erop dat de vrijgevigheid in ons land nog altijd veel meer potentieel heeft, mits daartoe stimulansen gegeven worden.

Fiscale vergelijking met de buurlanden

Het VEF wijst er tevens op dat België met een belastingvermindering voor giften van 45 procent in vergelijking met zijn buurlanden aan de lage kant zit. In Frankrijk bedraagt die 66 procent (75 procent voor bepaalde doeleinden). In Duitsland kan het zelfs oplopen tot 100 procent. In Nederland en Luxemburg bedraagt het eveneens 100 procent, maar vanaf een bepaalde ondergrens.

De organisatie stelt zich de vraag of dergelijke verschillen nog verdedigbaar zijn in de EU, met haar voortdurend toenemend supranationaal betalingsverkeer, waaronder ook giften.

De resultaten van deze COVID-19-maatregelen in 2020 zijn een overtuigend argument om de belastingvermindering voor giften voortaan permanent naar minstens 60 procent op te trekken. De aangekondigde belastinghervorming van minister Van Peteghem is volgens het VEF een goede gelegenheid om deze fiscale maatregel definitief vast te leggen.

Note: