Met Theresa May als nieuwe partijvoorzitter (en dus automatisch eerste minister) van de Britse Conservatieven rukt de partij verder naar rechts. Binnen de partij behoort zij immers tot de ‘rechtervleugel’ die nog harder wil inbeuken op de sociale rol van de overheid. Een politiek profiel van de nieuwe Britse eerste minister.

Theresa May (1956) werd voor het eerst verkozen tot parlementslid in 1997 voor het kiesdistrict Maidenhead¹. Dit district ligt in de groene rand op ongeveer 50 kilometer ten westen van Londen in de buurt van het universiteitsstadje Windsor. Het is een van de duurste landelijke regio’s om te wonen of te huren.

Minister van Binnenlandse Zaken

In de huidige regering onder leiding van David Cameron is zij sinds 2010 minister van Binnenlandse Zaken (Home Secretary) en tot 2012 ook minister voor Vrouwen en Gelijkheden (Women and Equalities). Hoewel ze dus nog maar zes jaar minister is, is zij de langst zetelende minister van Binnenlandse Zaken in zestig jaar Britse politiek.

Zowel uit haar optredens als lid van de oppositie onder de Labour-regeringen van Tony Blair en Gordon Brown als uit haar politieke beslissingen als minister in de Conservatieve regering blijkt dat zij binnen de Conservatieve Partij tot de uiterst rechtse vleugel behoort op sociaal en economisch vlak. Zij is praktiserend gelovige van de Britse Anglicaanse Kerk, haar enige afwijking van haar rechts profiel is haar openlijk pleidooi voor de gelijk rechten van andersseksuelen op het huwelijk.

In het verleden heeft ze meermaals verklaard tegenstander te zijn van het Brits lidmaatschap van Europese Conventie voor de Rechten van de Mens. Tijdens het Brexit-referendum stond zij achter het Remain-standpunt van eerste minister David Cameron. Na het referendum was zij echter een van de eerste Conservatieve politici die zich bereid verklaarde om de uitstap uit de Europese Unie uit te voeren. De onderhandelingen over die uitstap moeten volgens haar echter pas beginnen op 1 januari 2017.

Financiële voorwaarden voor immigratie

Zij voerde in 2015 een strikte beperking van immigratie van niet-EU-burgers in tot de personen die aantoonbaar meer dan 35.000 pond per jaar verdienen (41.056 euro/3421,35 euro per maand). Dit is 8000 pond (9384 euro) hoger dan het Britse gemiddelde loon. Niet-EU-burgers die daarvoor wel een visa bekwamen moeten bewijzen dat zij de voorbije zes jaar zoveel verdienden om te mogen blijven.

Britse burgers die een niet-EU-partner of kind willen immigreren moeten een aantoonbaar loon hebben van minimum 25.000 pond per jaar (29.325,85 euro). May wilde ook eenzelfde regel invoeren voor nieuwe EU-burgers die na 2016 nog willen emigreren naar Groot-Brittannië. Op dat laatste standpunt is ze na het Brexitreferendum niet teruggekomen. Zij wil met andere woorden de status van nieuwe EU-immigranten in Groot-Brittannië gebruiken als pasmunt tijdens de onderhandelingen over het verlaten van de EU.

Teresa May was ook het brein achter een korte eenmalige campagne tegen immigranten in 2013 (Zie Controverse over Britse advertentie tegen illegale immigranten). Zij liet een aantal reclamebusjes een week lang rondrijden in de zes Londense stadswijken Hounslow, Barking, Dagenham, Ealing, Barnet, Brent en Redbridge met de slogans ‘Illegaal in GB?’ , ‘Ga naar huis of riskeer aanhouding’, ‘106 aanhoudingen de voorbije week in uw buurt’ en ‘Wij kunnen u helpen om vrijwillig naar huis terug te keren zonder angst voor aanhouding of gevangenschap’.  De extreem-rechtse UK Independence Party (UKIP) vond de campagne contraproductief want te openlijk.

De zes wijken waar de campagne zes dagen lang liep waren speciaal geselecteerd omdat ze ofwel een significant hoger of juist lager dan gemiddeld aantal migranten onder hun bevolking tellen. May’s onderminister voor Binnenlandse Zaken noemde het een ‘succesvol experiment’. Dit project werd gefinancierd uit het budget van het Voluntary Assisted Return and Reintegration Programme (VARRP – Programma voor Vrijwillige Geassisteerde Terugkeer en Reïntegratie) dat door de Labour-regering van Gordon Brown was goedgekeurd in 2007.

David Miranda

In 2013 drong zij aan op het gebruik van de wettelijke voorzieningen van de Terrorism Act – die door de Labour-regering van Tony Blair was ingevoerd in 2000 – om David Miranda aan te houden tijdens zijn transit op de luchthaven van Heathrow. David Miranda is de partner van journalist Glenn Greenwald.

Miranda werd daarop negen uur vastgehouden op de luchthaven om alle gegevens op zijn laptop te bekomen voor hij kon doorreizen naar Brazilië. De Britse overheid wilde daarmee nagaan welke informatie Edward Snowden had meegegeven. Die bevond zich op dat ogenblik in Moskou, waar hij met Glenn Greenwald samenwerkte om de door hem gelekte gegevens over de illegale operatie van het Amerikaanse National Security Agency (NSA) openbaar te maken.

Zij is een politica die vanuit een conservatief gedachtengoed pragmatisch denkt over macht en machtsuitoefening. Zij verstaat ook goed de kunst om haar standpunten voor te stellen als iets anders dan wat ze werkelijk zijn.

Toen minister van Volksgezondheid Jeremy Hunt, collega van haar in de regering van David Cameron, in 2012 voorstelde om de maximum periode voor legale abortus te halveren van de toegestane 24 weken tot 12 weken, kwam ze tussenbeide met het standpunt dat die periode ‘slechts’ tot 20 weken zou beperkt worden.

1   In Groot-Brittannië zijn er evenveel kiesdistricten als zetels in het parlement, elk district verkiest één volksvertegenwoordiger. Verkozen is de persoon met de meeste stemmen, wat niet de meerderheid van alle stemmen hoeft te zijn. Als bijvoorbeeld twee andere kandidaten 32 en 30 procent halen, wordt de kandidaat met 38 procent van de stemmen verkozen.