Met het boek ‘When Google met WikiLeaks’ ontmaskert Julian Assange webgigant Google voor wat het is, een megabedrijf dat winsten boven de privacy van zijn gebruikers plaatst, schaamteloos met geheime diensten samenwerkt en meer spendeert aan politieke lobbying dan grote Amerikaanse wapenbedrijven.

In juni 2011 zat Julian Assange nog niet in ballingschap in de ambassade van Ecuador in Londen. Hij stond in afwachting van een proces over het uitleveringsverzoek van Zweden onder huisarrest met een enkelband. In het landgoed van een steungever in Norfolk kreeg hij onverwacht bezoek.

Een vrijblijvend gesprek…

Eric Schmidt, de grote baas van Google, wou met hem van gedachten wisselen over het internet, privacy en het organiseren van de bescherming van de informatiestroom via het internet. Assange nam het volledige gesprek op en gaf het mee met Schmidt. Ook Schmidts medewerker Jared Cohen was er bij.

Hij beloofde correct gebruik te zullen maken van de tapes. Schmidt en Cohen verborgen niet dat ze onder meer op basis van dit gesprek van plan waren een boek te schrijven (Dat zegt zijn medewerkster Lisa Shields letterlijk bij het begin van het gesprek.)

… met bijbedoelingen

Schmidt bleek echter andere bedoelingen te hebben. Hij was daar niet alleen voor zijn bedrijf, maar werkte toen al samen met de Amerikaanse inlichtingendiensten. Bovendien schakelde hij zijn medewerker Cohen in om met Google allerlei operaties op te zetten in Arabische landen in opdracht van de CIA. Amerikaanse bedrijven die dat doen zijn geen uitzondering.

Hier ging het echter om een organisatie met een cruciale rol. Wie Google gebruikt komt in de inlichtingendata van de CIA, FBI en NSA terecht. Daar zegt Assange het volgende over: “Google is groot en slecht geworden. Schmidt heeft als CEO Google geïntegreerd in de duistere machtsstructuren van de VS, terwijl het een almaar grotere megabedrijf werd.”

The New Digital Age

In 2013 publiceerden Schmidt en Cohen het boek dat ze tijdens het gesprek met Assange aankondigden: The New Digital Age. Reshaping the Future of People, Nations and Business. Beide auteurs zwaaien daarin de lofzang van het internet als de grote uitdaging van de eenentwintigste eeuw voor de almacht van staten. De Arabische Lente schrijven ze volledig op conto van hun eigen bedrijf.

In werkelijkheid werd Google een instrument van het machtigste land ter wereld, een land dat volgens Amerikanen Schmidt en Cohen per definitie niets slechts kan doen en alleen maar goede bedoelingen heeft.

Toen het boek verscheen in april 2013 verbleef Assange al enige tijd in de ambassade van Ecuador. Assange kon online de hype rond het boek volgen. Mensen als Henry Kissinger, Tony Blair en Madeleine Albright schreven niets dan lof op de achterflap van het boek. Groot was zijn verbazing toen hij het boek las.

Liefdeslied aan Washington

“Dit was een simplistische fusie van Fukuyama’s Einde van de geschiedenis-ideologie en snelle gsm-toestellen. Het stond vol orthodoxe citaten recht uit de persmededelingen van het State Department. Het was op barslecht – zelfs gedegenereerd – onderzoek gebaseerd. Dit was een liefdeslied van Google aan officieel Washington. De digitale superstaat Google bood zich aan als de geopolitieke visionair van Washington.”

Assange moest bovendien vaststellen dat in het boek ruim werd ‘geciteerd’ uit het gesprek dat Schmidt en Cohen met hem hadden gehad in 2011. Hij herkende echter zijn eigen woorden niet en ging opnieuw naar de originele tapes luisteren. Eerder dan het boek van Schmidt detail per detail te weerleggen, besloot Assange het volledige gesprek op de band uit te schrijven en te publiceren.

Letterlijke weergave van het gesprek

Het resultaat van die letterlijke transcriptie maakt het overgrote deel uit van When Google met WikiLeaks. Zelfs gemorste koffie en Assange die de laptop van Schmidt redt van een omvallend glas water staat er in uitgeschreven. Toch storen die details niet. Ze garanderen de authenticiteit van de tekst.

Assange wil immers ten allen prijze vermijden dat hem wordt verweten iets te hebben weggelaten. Wanneer hij dus zegt dat dit het volledig gesprek is met Schmidt, dan mag je dat letterlijk begrijpen.

Uitzondering op de regel

Assange is niet alleen een kenner van het internet en zijn mogelijkheden. Hij heeft ook een klaar politiek inzicht. “Vrijheid van meningsuiting in de meeste Westerse landen is niet vrij omwille van respect voor liberale principes, maar omdat de financialisering er voor heeft gezorgd dat wat jij en ik zeggen totaal geen belang meer heeft.”

“De dominante elite hoeft niet meer bang te zijn van wat de mensen denken, omdat een verandering van de politieke standpunten geen invloed meer heeft op hun bezit van hun eigen bedrijf. Landen als China en Egypte hebben dat stadium nog niet bereikt en moeten dus wel nog zware inspanningen doen om te controleren wat de mensen daar denken.”

“Goede journalisten zijn altijd de uitzondering op de regel geweest. Als je zo intens bezig bent zoals ik met WikiLeaks en je elk detail kent, dan zie je hoe daar over wordt bericht in de mainstream media en zie je de ene naakte leugen na de andere. Je weet dat de journalist weet dat het een leugen is. Het gaat niet om een vergissing ofzo. Mensen gaan die leugens dan herhalen.”

“De mainstream media is nu zo ontaard dat ik niet denk dat het nog kan hervormd worden. Ik denk niet dat dat nog mogelijk is. Dit moet compleet geëlimineerd worden en vervangen door iets beter.”

Assange zegt nog veel meer in zijn gesprek met Schmidt, die zelf weinig bijdraagt aan de discussie. Hij blijkt er vooral te zijn om de analyse van Assange te kennen. Een aantal vragen die Schmidt stelde tijdens het gesprek in 2011 en toen louter informatief leken, krijgen door deze publicatie een heel andere betekenis.

Assange voegt er in twee extra hoofdstukken nog wat nieuw materiaal aan toe en vat zijn visie op de toekomst van het internet samen. Vooral het hoofdstukDeliver us from “Don’t be evil” is verhelderend. Dit moet je zeker lezen en daarna herlezen, nadat je Schmidts boek hebt gelezen.

Er staan enorm veel voetnoten in de tekst die verwijzen naar documenten die WikiLeaks heeft verzameld. Wie niet zo vertrouwd is met encryptie en ander informaticajargon zal af en toe wat moeite hebben om de conversatie te volgen. Voor echte computernerds is dit boek een zegen, net als voor iedereen die bezorgd is over de alomvattende controle die bedrijven als Google hebben gekregen over ons doen en laten op internet.

Ken je vijand

De recensie die Assange schreef voor de Guardian over het boek van Schmidt en Cohen op 2 juni 2013 staat er ook volledig in afgedrukt. Hoeft het gezegd dat hij van het boek brandhout maakt? “Zonder dat ze het zelf begrijpen, hebben zij (de auteurs) de profetie van George Orwell geactualiseerd en naadloos geïmplementeerd…”

“Dit boek is essentiële literatuur voor eenieder die bij de strijd voor de toekomst is betrokken, omwille van één eenvoudig imperatief: ken je vijand (Assange over het boek van Schmidt).

Deze man weet waarover hij praat. Hij heeft inzicht in wat het internet is en doet, wat het kan en niet kan en vooral wat de gevaren zijn, wat geheimhouding betekent en hoe je dat organiseert en wat de methodes zijn om die gevaren in te dijken. Soms zijn zijn commentaren filosofisch, maar altijd pertinent.

TuniLeaks

Julian Assange blijft ondertussen zeer nuchter over de rol van WikiLeaks in zaken zoals de revolutie van Tunesië. “De Tunesiërs hadden TuniLeaks niet nodig om te weten dat hun land corrupt was. Het psychologische verschil (van de revelaties van WikiLeaks) was dat het establishment nu openlijk met zijn eigen lelijke imago werd geconfronteerd. De regering wist wel dat de mensen door hadden hoe corrupt en autoritair het regime was. Nu kwamen de bewijzen echter niet van een dissident of een politieke samenzweerder. Ze kwamen van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, een veronderstelde bondgenoot.”

Internet en WikiLeaks waren slechts het vehikel, de revolutie kwam van de mensen zelf.When Google met WikiLeaks is essentiële literatuur voor eenieder die oprecht bezorgd is en zich betrokken voelt bij de strijd voor een betere en vrije toekomst. Ken je vijand. Die vijand heeft meerdere namen. Google is er één van.

UPDATE 2 januari 2015: interview Amy Goodman (Democracy Now!) met Julian Assange: Julian Assange on “When Google Met WikiLeaks” While He was Under House Arrest

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.