Vrij onverwacht werpt Rick Santorum de handdoek in de ring en laat de baan vrij voor Mitt Romney. Een en ander heeft waarschijnlijk te maken met de voorspellingen van de voorverkiezingen in zijn thuisstaat Pennsylvania op 28 april. Een nederlaag zou zijn toekomstige ‘politieke marktwaarde’ kunnen beschadigen.

Het gezin gaat voor

In zijn afscheidsspeech was Santorum eerder vaag over de redenen voor zijn opgave. Officieel staakt hij de strijd niet, hij ‘schort zijn campagne op’. Hij suggereert onder meer dat hij meer tijd wil spenderen met zijn jongste dochter.

Die lijdt aan een ernstige ziekte die regelmatig levensbedreigende crisissen veroorzaakt. Dat klopt. Dat probleem bestaat echter al enkele jaren en heeft hem er eerder nooit van weerhouden politieke activiteiten te ontplooien. Maar goed, het kan. Als dat de echte reden is, siert dat de man.

Het vlees is soms zwak

Er dreigt ook enige controverse rond zijn echtgenote Karen. Een 91-jarige gepensioneerde gynaecoloog heeft immers uitgebracht dat zij als 22-jarige studente vier jaar lang een verhouding had met deze dertig jaar oudere man. Dat is op zichzelf nog niet zo problematisch.

Vervelender is dat de man een progressieve dokter was die zijn liberale ideeën over abortus in zijn dokterspraktijk toepaste.  Hij beweert nu dat zij het toen volledig met hem eens was. Bovendien was de man ook de arts die de geboorte van Karen zelf had geassisteerd. Allemaal niet bepaald van hoog niveau, maar zo zit politiek in het machtigste land ter wereld in elkaar.

Het schoentje wringt in Pennsylvania

Deze controverse zou Santorum waarschijnlijk wel overleven. Een en ander gebeurde immers voor hij zijn latere vrouw kende. Bovendien is voldoende bekend dat Karen Santorum een abortus weigerde voor haar laatste kind dat nu zoveel zorgen nodig heeft. Maar goed, zelfs een tijdelijke controverse zou roet kunnen gooien in zijn campagne.

Binnen een kleine twee weken vinden er immers opnieuw voorverkiezingen plaats, onder andere in zijn thuisstaat Pennsylvania. De voorspellingen geven hem weliswaar een redelijk goed resultaat met rond de 30 procent, maar géén overwinning en dat in de staat waar hij zijn politieke loopbaan heeft gemaakt. Zelfs een redelijk goed resultaat zou een nederlaag zijn die zijn toekomstige politieke marktwaarde zou aantasten.

Het draait om geld

Bovendien is er nog de ijzeren wet van het verkiezingssysteem in de VS die stelt dat je alleen kans maakt als je de grote geldschieters achter je krijgt. Santorum kan nauwelijks weerwerk bieden tegen de miljarden die Romney spendeert aan peperdure tv-advertenties.

Hij is er niet in geslaagd de grote bedrijven te overtuigen. In de Amerikaanse geschiedenis is dat altijd één van de bepalende factoren geweest voor de overwinning.

Vicepresident Santorum?

Santorum zal zich meer dan waarschijnlijk in stelling willen brengen als kandidaat vicepresident. Ook al was de strijd met Romney tot nu vicieus en bikkelhard, er zijn wel meer vijandige kandidaten geweest die uiteindelijk toch de krachten bundelden (Kennedy-Johnson bijvoorbeeld).

Santorum heeft Romney immers heel wat te bieden. Hij mag kansloos zijn voor de nominatie zelf, hij brengt wel een kleine 30 procent van de Republikeinse kiezers mee.

Met Santorum als ‘running mate’ kan Romney het centrum tussen Republikeinen en Democraten opzoeken en het aan Santorum overlaten om de rechtervleugel van de Republikeinse Partij weg te houden van uiterstrechtse derde kandidaten. Ook al halen die slechts kleine procenten, vooral in ‘swing states’ kunnen die het verschil maken.

(Swing states zijn staten waar de voorspellingen wijzen op een fifty-fifty strijd waar elk procentje telt, zeker vermits in het Angelsaksische kiessysteem alle 100 procent van de zitjes van de staten in het presidentieel kiescollege naar de overwinnaar gaan.)

Het religieuze probleem van Romney

Bovendien lost dat ook het religieuze probleem van Romney op. Hij is immers lid van deKerk van Jezus Christus van de Heiligen van de Laatste Dagen, beter bekend als de ‘Mormonen’.

Romney was als jonge kerel nog deur-aan-deur-prediker in Frankrijk (wat de ouderen onder ons zich nog herinneren als die bizarre kortgeknipte in communicantjespak gestoken kerels die van deur-tot-deur gingen met de hilarische intro ‘Waai zaain toewee Ahmeeriekhaanun’).

Christelijke Amerikanen mogen dan wel fanatiek religieus zijn, de mormoonse kerk wordt door hen als ‘des duivels’ gezien, een ketterij. Met de devoot katholieke Santorum aan zijn zijde is dat probleem ook netjes gekanaliseerd.

Romney blijft een zwak kandidaat

De Republikeinse Partij kan er dus al iets geruster in zijn. Helemaal OK is het echter nog lang niet. In de grote media wordt dan wel voortdurend verkondigd dat Romney met 655 kieszetels al meer dan de helft heeft van de nodige 1.144 die nodig zijn voor de nominatie. Die 1.144 is echter slechts de helft plus één van het totaal, in feite heeft de man nu nog maar de helft van de helft binnen.

Die ‘helft’ is bovendien relatief, door het kiessysteem van de winnaar die alles binnenhaalt, heeft hij inderdaad zoveel zetels, maar dat staat nog altijd maar voor een kleine 40 procent van de Republikeinen die tot nu deelnamen aan de voorverkiezingen.

Bovendien is Romney geen partij voor het oratorische talent van Obama. Niet echt een sterke kandidaat dus.

Stoorzender Ron Paul

Dan blijft er nog het probleem van de twee andere kandidaten. Gingrich heeft de facto al opgegeven en zal gaan voor wat er nog te rapen valt, waarschijnlijk een ministerpost in de regering-Romney. Daarvoor gaat hij echter heel wat van zijn kritiek moeten slikken. Het is maar de vraag hoe geloofwaardig dat gaat overkomen.

Ron Paul blijft de onzekere factor. De man gaat meer dan waarschijnlijk door en zal dezelfde procenten blijven behalen tussen de 5 à 7 procent. Niet veel, maar genoeg om Romney het leven zuur te maken, zeker als Ron Paul zou beslissen als derde onafhankelijke kandidaat door te gaan tot in november.

Maar zelfs dan is dit allemaal geen goed nieuws voor Obama. Tot nu kon hij rustig toekijken hoe de Republikeinse Partij zich voortdurend in de voet schoot. Er staan nog zes maanden campagne voor de boeg en er zijn al zwakkere kandidaten geweest dan Romney die het uiteindelijk toch gehaald hebben.

Niets is zeker

Obama kan niet meer rekenen op de progressieve achterban die zich vier jaar geleden liet meeslepen door zijn oratorisch talent (wat volgens mij altijd onterecht was, de man stond immers voor voortzetting van de traditionele politiek).

Obama heeft in 2008 slechts een redelijk nipte overwinning behaald tegen een van de minst geloofwaardige kandidaten die de Republikeinen ooit in stelling brachten, die bovendien het fenomeen Sarah Palin als running mate had en dat nadat de Republikeinen net de minst populaire uittredende president in de geschiedenis (George W. Bush) vaarwel hadden gezegd.

De economische crisis die toen in volle kiescampagne was uitgebarsten, werd de Republikeinen aangerekend en toch won Obama slechts met 52,9 procent van de stemmen.

Die economische crisis krijgt Obama nu zelf op zijn boterham. Ook al biedt Romney geen enkel alternatief voor die crisis, de strijd is daarmee niet ten einde. Obama heeft het voordeel van de zetelende president, maar Jimmy Carter en George Bush senior (vader van George W. Bush) kunnen hem vertellen dat dat relatief is.

Romney als president is niet bepaald een schitterend vooruitzicht. Zijn sociaal programma en zijn visie op buitenlands beleid is inhoudelijk niet echt verschillend van dat van Obama maar kleine accentverschillen kunnen voor honderdduizenden Amerikanen in de lagere middenklasse wel een belangrijk verschil maken.

Dat maakt Obama daarom geen goed kandidaat. Zoals altijd hebben de Amerikanen de keuze tussen de pest en de cholera.