Rusland heeft het weer verkorven. Een recente wet discrimineert openlijk homoseksualiteit. Een boycot van de Olympische Winterspelen 2014 wordt overwogen. Terechte verontwaardiging of selectieve vooringenomenheid? Eens te meer zijn de media perfect voorspelbaar.

De betreffende wet verbiedt het ‘propageren van niet-traditionele seksuele relaties bij minderjarigen’. Ze is er gekomen op initiatief van tien lidstaten van de Russische Federatie, die sinds 2006 al soortgelijke discriminerende wetten hebben ingevoerd.

Russische homofobie dateert niet van gisteren

In een aantal van die deelstaten suggereert men zelfs dat homoseksuele relaties hetzelfde zouden zijn als pedofilie. Het eerste is nochtans sinds 1993 wettelijk toegelaten terwijl het tweede nog altijd een misdaad is. Het hebben van andere dan heteroseksuele relaties tussen meerderjarigen in de privésfeer is in Rusland niet verboden.

Het is niet de eerste maal dat Rusland terecht wordt gewezen voor de discriminatie van personen omwille van hun seksuele geaardheid. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft Rusland in 2011 al veroordeeld voor het systematisch verbieden van Gay Pride parades en gelijkaardige evenementen.

Russische grondwetspecialisten wijzen er bovendien op dat de wet in strijd is met een aantal artikels van de Grondwet. Er is zelfs een andere wet die het instellen van een ‘verbod op propaganda voor wettelijk toegelaten activiteiten’ onwettelijk verklaart. Bovendien geeft de controversiële wet waarvan hier sprake geen juridische definitie van wat ‘propaganda’ juist is. Dat maakt de weg vrij voor willekeurige interpretatie door de rechtbanken. Serious stuff, dus.

Verschaald bier

Toch is er een vieze bijsmaak aan de recente veroordelingen in de media. Een en ander komt er nadat president Obama onder andere in de praatshow van Jay Leno losjes kwam vertellen dat zijn beslissing om de Russische president Poetin niet te ontmoeten niet zou ingegeven zijn door de zaak-Snowden maar door deze recente wetgeving. Dan is er de oproep van de Britse komiek Stephen Fry om de Russische Winterspelen te boycotten die plots veel aandacht in de media krijgt. De man is altijd zeer actief geweest voor de rechten van andersseksuelen in binnen- en buitenland.

Hoe oprecht Stephen Fry in deze zaak zonder twijfel is, toch is er iets mis met de plotse aandacht van de media voor zijn recente oproep. Dat de man ook zeer kritisch is over Israël en over de wantoestanden in Amerikaanse gevangenissen, daarnaast ook actief atheïst is en criticus van godsdiensten in het algemeen en de katholieke kerk in het bijzonder heeft nooit op eenzelfde bijval in de media mogen rekenen.

De pot en de ketel

Om te beginnen zijn de rechten van andersseksuelen in de VS zelf ook niet bepaald goed gegarandeerd. Meerdere deelstaten hebben wetten die homoseksulatieit strafbaar maakt. Uit een recent rapport blijkt dat er nauwelijks vervolging is van mannelijke militairen voor verkrachting van hun vrouwelijke collega’s.

De wantoestanden in de Amerikaanse gevangenissen – reeds lang voor Guantánamo – zijn zo gemeengoed geworden, dat bedreiging met seksuele mishandeling een vast onderdeel is van dialogen in Amerikaanse politiefeuilletons.  Kijk maar eens  naar de reeks ‘Prison Break’.

Breaking Bad

De zeer goed gemaakte reeks Breaking Bad, over een scheikundeleraar met terminale kanker die besluit zijn kennis te gebruiken voor het maken van synthetische harddrugs, kan om meerdere redenen alleen maar in de VS gemaakt worden.

De VS is immers een land zonder openbare ziekteverzekering, waar arbitraire aanhoudingen en mishandeling door politie tijdens aanhoudingen van etnische minderheden routine zijn, waar geweld met privéwapens endemisch is, waar mensen twee tot drie jobs moeten combineren om rond te komen.

Het is ook het land waar kinderen vanaf 16 jaar een auto krijgen maar er geen degelijk openbaar vervoer bestaat, waar illegale immigranten geen enkel recht hebben, zelfs het recht op leven niet, en alleen in sweatshops aan hongerlonen mogen werken, waar een vast arbeidscontract zo goed als onbestaand is, waar openbaar onderwijs hallucinant ontoereikend is … Allemaal ingrediënten van deze reeks.

Een keuze maken? Keuze genoeg!

Maar goed, je kan niet tegen alle misstoestanden overal ter wereld tegelijk optreden. Waarom dan niet beginnen met het ergste, met die landen die de ultieme misdaad plegen: hun eigen burgers straffen met de dood. De doodstraf wordt alleen nog door autocratische dictaturen toegepast en in twee democratieën: de VS en Japan.

Over de arbitraire, racistische, klassegerichte toepassing van de doodstraf in de VS zijn talloze rapporten geschreven. Geheim kan je die misstoestanden niet noemen. Dan hebben we het nog niet over Guantánamo gehad.

Maar goed, er zijn er die het nog bruiner bakken: in Saoedi-Arabië worden nog steeds hoofden afgehakt op openbare plaatsen, meestal van buitenlandse arbeiders, huispersoneel. Saoedi-Arabië is echter ook een westers bondgenoot en olieleverancier, die zijn oliewinsten bovendien in Westerse banken deponeert.

De theocratie in buurland Iran is ook geen doetje, zeker niet op gebied van de doodstraf, maar tegenover de Arabische buur hier net boven vermeld zijn ze maar klein bier. Iran is echter een land dat niet netjes aan de westerse leiband loopt en zo vermetel is om te iets te doen wat zowat alle westerse landen en bondgenoten doen: kernenergie ontwikkelen. Economische sancties zijn het lot van Iran.

Rusland dan weer, daar bestaat de doodstraf toch ook? Ze wordt echter al jaren niet meer toegepast. Als lid van de Raad van Europa heeft het land sinds 1996 een moratorium afgekondigd. Dat houdt nog steeds stand. Wat ten slotte met het laatste, enig overblijvende, koloniale land ter wereld, Israël?  Als toemaatje nog twee folterlanden waar je hier niets over hoort, Oezbekistan en Gabon, perfecte democratieën, zeker? Kortom, als het echt om morele verontwaardiging zou gaan, zijn er wel betere voorbeelden te vinden dan Rusland.

Vrijheid van meningsuiting?

Het respect voor de vrijheid van meningsuiting lijkt de media op het lijf geschreven. Tenminste daar zullen de media een lijn in het zand trekken? Tot hier en niet verder.

Toen Assange politiek asiel kreeg in Ecuador verschenen in de media talloze artikels over de abominable toestand van de mensenrechten en de onderdrukking van de media onder president Correa. Die artikels bleken op een selectieve interpretatie van één feit gebaseerd te zijn. In Ecuador werd onder de huidige president Correa nog geen enkel journalist achter de tralies gezet.

Voor Correa voor het eerst verkozen werd in 2007, paste Ecuador nog netjes in het sjabloon van bananenrepublieken waar journalisten niet werden vervolgd door de rechtbank zoals nu maar werden afgemaakt. De verontwaardiging over die toenmalige wantoestand was hier toen overdonderend stil.

Ondertussen zijn er in Honduras sinds de staatsgreep van 2009 al 25 journalisten vermoord. In Mexico is het leven van tientallen journalisten spotgoedkoop, (87 doden in de voorbije tien jaar). Alleen Colombia overtreft verhoudingsgewijs Mexico nog op vlak van vermoorde journalisten (ook qua aantal vermoorde vakbondsleden is Colombia de top).

De Russische homo’s dus

De morele verontwaardiging over de Russische homorechten klinkt hol en vals. Wie selectief boos doet over de misdaden van de één en de misdaden van de ander doodzwijgt of zelfs goedpraat, heeft een ideologische agenda. Meer nog, de boodschap die je zo geeft aan de wereld is dubbelzinnig. Hang de beest uit zoveel je wil, als je maar aan onze kant staat. Strijk ons echter tegen de haren in en we weten je te vinden.

Valt er in de morele verontwaardiging van de media dan geen consequente lijn te trekken? Is het inderdaad allemaal lukraak, ad hoc, volgens de waan van de dag? Een beetje van dat alles, maar vooral één ding:  verontwaardiging is het lot van zij die tegen ons, de altijd goeden, ingaan. Gebruik dat als leitmotif voor dit soort uitingen van verontwaardiging en je mag gerust zijn, het klopt in 99,9 procent van de gevallen.

Ondertussen wordt de kern van de zaak rustig ondergesneeuwd. Het machtigste land ter wereld bespioneert de rest van ons. Datzelfde land sluit een klokkenluider, die oorlogsmisdaden openbaar maakt, levenslang op terwijl de daders van die misdaden niet eens verhoord worden.

Niet alleen Rusland mag de laatste tijd rekenen op onze toorn. Er is blijkbaar ook vernieuwde bezorgdheid over de onderdrukking van dissidentie in China. Dissidentie zou essentieel zijn om van dat land een democratie te maken.

Ondertussen wordt dissidentie hier onmogelijk gemaakt door de meest alomvattende spionage in de geschiedenis. Voor heel wat minder moest in 1971 de president van de Verenigde Staten aftreden, dank zij een niet aflatende campagne van de media.

De tijden zijn veranderd.