Op de komende BRICS-top in de Braziliaanse stad Fortaleza zullen Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika waarschijnlijk officieel overgaan tot de oprichting van een eigen bank als alternatief voor het IMF en de Wereldbank. Argentinië is uitgenodigd als gast.

Deze top komt er, terwijl de burgeroorlog in Oekraïne voortwoekert. Rusland heeft een megadeal gesloten voor de verkoop van gas aan China. In India werd een nieuwe president verkozen en Brazilië onderhandelt met de VS om de verzuurde relaties te verbeteren. Over al deze punten zullen de vijf staatsleiders zeker van gedachten wisselen.

BRICS-bank

Het voornaamste onderwerp van de gesprekken wordt waarschijnlijk het voorstel om een eigen BRICS-bank op te richten voor de financiering van grootschalige infrastructuurprojecten. Het startkapitaal zal 50 miljard dollar (36,8 miljard euro) bedragen. Elk van de vijf lidstaten zal daaraan in gelijke mate bijdragen.

Het is de bedoeling dat de bank van start gaat in 2016. Alleen over de plaats van de hoofdzetel is nog geen overeenstemming bereikt. Op Brazilië na stellen de BRICS-landen elk een eigen stad voor, maar de Chinese stad Shanghai wordt als meest waarschijnlijk gezien.

Deze bank zal de BRICS-landen de mogelijkheid geven minder afhankelijk te worden van de Amerikaanse dollar en van de schommelingen van de wisselkoersen van de eigen munten met de dollar. Deze beslissing is een historische breuk met het bestaande internationale financiële systeem, dat sinds de Tweede Wereldoorlog steeds door de VS en de EU werd gedomineerd.

Alternatief voor het IMF

De betrokken landen verhullen niet dat zij deze bank zien als een alternatief voor het IMF en de Wereldbank en als een manier om te ontsnappen aan de grote macht en invloed die de VS, en in mindere mate een aantal EU-lidstaten, in deze instellingen hebben. Volgens de Braziliaanse econoom Oliver Stuenkel heeft het betekenis dat voor het eerst een belangrijke groep landen samenkomt om iets te creëren zonder Amerikaanse of Europese betrokkenheid.

Naast steun voor grote infrastructuurprojecten in de eigen landen, willen de BRICS-landen met deze bank andere ontwikkelingslanden helpen. De Chinese president zal na zijn deelname aan de top nog een bezoek brengen aan Argentinië, Venezuela en Cuba, onder meer om de economische samenwerking te versterken. President Poetin bezoekt eveneens Argentinië en Cuba na de top.

Waarnemers zien in deze beslissing een eerste stap naar de oprichting van een gemeenschappelijke munt. Rusland en China houden voor het ogenblik bilaterale gesprekken om tot een vaste wisselkoers te komen tussen de Chinese yuan en de Russische roebel. China is ondertussen bezig aan de oprichting van een eigen bank in Azië als alternatief voor de Asian Development Bank.

Forum voor Poetin

Voor de Russische president Poetin wordt het tevens een gelegenheid om aan de wereld te tonen dat hij in de rest van de wereld buiten het Westen allesbehalve geïsoleerd staat.

• Shanghai favorite to become BRICS bank HQ
• BRICS Summit 2014: Agenda and Implications
• Modi to head to Brazil for BRICS summit after budget
• China’s President Xi heading to S America for BRICS summit
• BRICS’ new bank timely idea

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.