Voormalig eerste minister en huidig Europarlementslid Guy Verhofstadt kreeg veel bijval in Belgische en buitenlandse media voor zijn harde aanval op de Griekse eerste minister, Alexis Tsipras. Veel minder aandacht was er voor het antwoord dat Tsipras gaf op de aantijgingen aan zijn adres.

In zijn tussenkomst tijdens het debat over de Griekse crisis in het Europees Parlement, in aanwezigheid van Grieks eerste minister Alexis Tsipras, was Guy Verhofstadt zeer hard. Volgens hem was de Griekse regering nog met geen enkel hervormingsvoorstel naar de onderhandelingen met de Eurogroep gekomen. Hoe zou Tsipras dat nu wel kunnen doen in amper een paar dagen tijd?

Verhofstadt kreeg voor zijn tussenkomst veel bijval op de banken van de liberale en de conservatieve fracties en van de fractie van de Europese Volkspartij. Delen van zijn tussenkomst werden uitgezonden op heel wat internationale media, evenals op de Belgische openbare zender VRT.

Zowel nieuwsanker Martine Tanghe als journalist Marc Herbaut gingen in hun commentaar uit van de premisse dat de Griekse regering de voorbije vijf maanden nog steeds geen voorstellen voor hervormingen zou hebben ingediend. “Hoe geloofwaardig is dat nog?” was de vraag die anker Tanghe aan haar collega stelde.

‘Verkeerde voorstellen’ is ‘geen voorstellen’

Het valt toch moeilijk te geloven dat de VRT de voorstellen tot hervorming van de Griekse regering sinds februari 2015 niet zou kennen. Ze werden door voormalig Grieks minister van financiën, Yanis Varoufakis, op zijn blog meermaals becommentarieerd. Voor die vrijpostigheid werd hij trouwens zwaar aangepakt. Het is één van de redenen waarom hij persona non grata werd voor de andere leden van de Eurogroep.

Deze voorstellen werden door de Eurogroep steevast als ‘onvoldoende’ bestempeld, maar ze bestonden wel. In de commentaren werden die voorstellen soms weggezet als ‘niet constructief’, maar meestal werd dat vertaald in ‘geen voorstellen werden ingediend’.

De kritiek van de Eurogroep op deze voorstellen is niet dat ze geen oplossing zouden bieden voor de Griekse crisis. De Griekse voorstellen staan volgens de Eurogroep voor een ‘verkeerde’ oplossing. De Eurogroep wil immers niet weten van het genereren van nieuwe fiscale inkomsten uit hogere inkomens, grote vermogens, bedrijfswinsten en dergelijke. Dat is de ‘verkeerde’ aanpak. Alles moet uitsluitend komen van de inkrimping van de sociale taken van de staat. Dat deze aanpak de voorbije vijf jaar alleen maar de situatie heeft verslechterd wordt bevestigd door de rapporten van het IMF.

Met andere woorden, de Griekse voorstellen ‘onvoldoende, niet constructief’ noemen is één zaak, beweren dat er géén voorstellen zijn ingediend een andere. De openbare omroep VRT kiest voor de tweede aanpak en gaat vanuit die logica niet in op de inhoud van die Griekse voorstellen. Het discours van Verhofstadt sluit aan bij deze weergave van ‘geen voorstellen’ en krijgt bijgevolg veel aandacht.

Verhofstadt ‘ontdekt’ Griekenland in 2015

Verhofstadt’s stellingen lokten heel wat verontwaardigde reacties uit op sociale media. Een aantal daarvan gingen weliswaar over niet altijd terzake doende nevenaspecten, zoals de persoonlijke financiële levenswandel van Verhofstadt of zijn klompen-Engels, maar de kern van zijn betoog kreeg ook heel wat kritiek.

Het blijft immers treffend dat Verhofstadt kritische aspecten van de Griekse maatschappij ontdekt in 2015 nu daar een linkse regering is, terwijl hij, zijn politieke fractie en de met hem sympathiserende fracties in het Europees Parlement daar de jaren ervoor geen enkele aandacht voor hadden.

Verhofstadt verwijt nu de regering Tsipras dat ze op vijf maanden niet alle problemen heeft opgelost, die de vorige regeringen nooit hebben aangepakt en waar de Eurogroep nooit heeft op aangedrongen.

Het is de verdienste van de nieuwe regering van Syriza dat nu wel openlijk wordt gesproken over de massale belastingontwijking door de Griekse oligarchieën, door de reders en door de Grieks-orthodoxe kerk. Dat Verhofstadt daar nu verontwaardigd over doet is in feite positief. Feiten verdraaien is nog altijd beter dan ze doodzwijgen, ook al komen ze dan uit de mond van één van de geestelijke vaders van het neoliberaal inleveringsbeleid van de voorbije twintig jaar, het beleid dat verantwoordelijk is voor de huidige crisis.

Alexis Tsipras houdt het bij de feiten

Alexis Tsipras besteedde in zijn antwoord op de vele tussenkomsten in het Europees Parlement ook tijd aan een repliek op Guy Verhofstadt (zie beeldverslag hierboven met Engelse vertaling):

“Ik heb ook mijn vriend Guy Verhofstadt gehoord. Wij waren tegelijk kandidaat voorzitter van de Europese Commissie vorig jaar (in 2014) en we hadden toen een goede relatie met elkaar. Hij heeft mij hier gevraagd: ‘Hoe en met welke hervormingen ga je dit doen? Wat heb je al gedaan?’.”

“Laat ik daar een antwoord op geven. Het is waar dat wij de voorbije vijf maanden meer tijd hebben gespendeerd aan onderhandelen dan aan regeren. Wij zaten in een fiscale wurggreep. Wij dachten meer aan hoe we de Griekse economie in leven zouden houden.”

“Daar staat tegenover dat wij na vijf jaar, wel, na drie jaar, de fameuze Lagarde-lijst¹hebben geopend, die door bepaalde ministers van de vorige regeringen in een lade was weggeborgen. Het zijn wij die heel wat van deze personen voor het gerecht brachten, personen die verantwoordelijk waren voor belastingontwijking. Dat hebben de vorige regeringen niet gedaan.”

“Het zijn ook wij die een akkoord bereikten met Zwitserland zodat Grieken, die hun geld naar het buitenland hadden versast, nu belastingen moeten betalen. Het zijn wij die wetten hebben gestemd die deze praktijken aan banden hebben gelegd. Het zijn wij die van de grote media-eigenaars hebben geëist dat ze hun belastingen moeten betalen. Geen enkele regering voor ons heeft dat gedaan. Wij zijn het ook die de douanecontroles hebben mogelijk gemaakt, die effectief tegen smokkel en piraterij hebben ingegrepen. Dat hebben wij allemaal gedaan.”

“Ja, wij zijn er nog niet in geslaagd meer dan dat te doen. Ik wil echter uw steun om Griekenland te hervormen. Dat is onze gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Daarover zullen wij beoordeeld worden.”

1 In oktober 2010 bezorgde voorzitter van het IMF Christine Lagarde een lijst met 2000 Griekse belastingfraudeurs aan het Griekse gerecht. Op die lijst stonden personen die een niet aangegeven bankrekening hadden bij het Zwitserse filiaal van de Amerikaanse HSBC-bank. De toenmalige ministers van justitie beslisten et die lijst niets te doen, ook niet nadat Grieks onderzoeksjournalist Kostas Vaxevanis de lijst openbaar maakte in 2013 in zijn tijdschrift Hot Doc. Het Grieks gerecht vervolgde de man wel voor het onthullen van staatsgeheimen. De lijst bleef vervolgens ongebruikt liggen tot de regering van Tsipras in januari 2015 aan de macht kwam.

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.