Volgens de werkgeversorganisatie VBO heeft de voorbije staking van het NMBS-personeel 40 miljoen euro per dag gekost aan de economie. Een logische extrapolatie betekent dat diezelfde NMBS op elke niet stakende dag minstens evenveel opbrengt.

Het VBO maakte een theoretische berekening van de economische schade van volgende fenomenen tijdens de stakingen van 6 en 7 januari 2016:

• toegenomen verkeersdrukte met 12 procent en verlenging van files met 50 procent: 16 miljoen euro schade aan de economie;
• meer opgehouden vrachtvervoer in de files: 2 miljoen euro;
• personen die niet kunnen telewerken en niet op hun werk geraken: 14 miljoen euro;
• vertragingen voor wie wel op het werk is geraakt: 2 miljoen euro;
• winstderving door productievermindering: 4 à 8 miljoen euro.

Zoals het VBO zelf bevestigt, was de staking niet volledig. De juiste cijfers ontbreken nog, maar schattingen gaan uit van 5 procent rijdende treinen in Wallonië en 60-80 procent in Vlaanderen.

Op basis van minimalistische schattingen kan men omrekenen dat de impact van deze gedeeltelijke staking tegenover een hypothetische volledige staking van de NMBS iets meer dan 1 op 3 is. Met andere woorden, een eventuele economische schade van een volledige staking zou ongeveer 120 miljoen euro per dag bedragen.

Uitgaand van het door het VBO berekende minimalistische bedrag kan men dus stellen dat de NMBS op een gewone dag zonder stakingen dus minstens hetzelfde bedrag opbrengt, omdat de trein dagelijks volgende zaken mogelijk maakt:

• afgenomen verkeersdrukte en minder files;
• vlotter vrachtvervoer;
• mensen geraken op hun werk;
• winstverhoging door productieverhoging.

Dit betekent dat een performante NMBS een positieve invloed heeft op de economie van minstens 365 x 40 = 14,6 miljard euro. Het is waarschijnlijk veel meer, want zoals gezegd, de staking was niet volledig.

Het enige echte antwoord kan alleen komen van een ernstige studie van de economische impact van alle vormen van openbaar vervoer samen.  Daaruit kan dan ook afgeleid worden hoeveel elke bijkomende investering in openbaar vervoer zou opbrengen voor diezelfde economie. De regering en het VBO zien echter geen brood in dergelijke studies.

Een logische gevolgtrekking: meer investeren in de NMBS is goed voor de economie. Waarom trekt deze regering samen met werkgeversorganisatie VBO niet deze voor de hand liggende conclusie?

Het antwoord is complex, maar de kern van het antwoord ligt in de aard van de economie die wordt nagestreefd. Gaat het over ‘economie’ in het algemeen belang van iedere burger of over ‘economie’ van kortetermijnwinsten voor een steeds kleiner wordende groep in de samenleving?

Bron Knack/Trends VBO: ‘Spoorstaking kost Belgische economie 40 miljoen euro per dag’