Donderdag 7 april heeft Marokko een delegatie van Belgische, Spaanse en Franse juristen internationaal recht uitgewezen omdat ze ‘een ernstige en directe bedreiging voor de Marokkaanse veiligheid vormen’. Marokko wil geen pottenkijkers bij de bezetting van de Westelijke Sahara.

Professor Eric David, voorzitter van het Centre de Droit International van de Université Libre de Bruxelles (ULB), vertrok op woensdag 6 april 2016 naar Marokko, vergezeld van 7 Franse en Spaanse collega’s. Deze delegatie kwam naar Marokko om Marokkaanse en Sahrawi advocaten te ontmoeten die de verdediging op zich nemen van Sahrawi politieke gevangenen en van burgers die door een militaire rechtbank tot levenslang veroordeeld werden, omdat ze manifesteerden tegen de bezetting van de Westelijke Sahara door Marokko.

De delegatie had ontmoetingen op haar programma staan met diplomatieke vertegenwoordigingen van een aantal landen. Ze had tevens een persconferentie voorzien in Rabat in de lokalen van de Marokkaanse mensenrechtenorganisatie Association Marocaine des Droits de l’Homme (AMDH). Deze organisatie was voordien al onder druk gezet om de persconferentie niet te laten doorgaan.

De 8 juristen die deelnamen aan deze missie werden echter reeds één dag na hun aankomst op donderdag 7 april naar Frankrijk uitgewezen omdat ze ‘een ernstige en onmiddellijke bedreiging voor de Marokkaanse veiligheid vormen’.

Illegale bezetting sinds 1975

Marokko bezet de Westelijke Sahara sinds 1975. Dat deed het land kort nadat de bevrijdingsorganisatie van het Sahrawi-volk, het Polisario, na drie jaar strijd de koloniale strijdkrachten van Spaans dictator Franco had verdreven.

Marokko zag de onafhankelijkheid van de oude Spaanse kolonie met een progressieve regering in haar onmiddellijke nabijheid niet zitten, maar was vooral gebrand op de overname van de lucratieve fosfaatmijnen in de Westelijke Sahara. Fosfaten worden onder meer gebruikt in de landbouw voor meststoffen, als basisproduct voor reinigingsmiddelen, in verfstoffen, cosmetica en farmaceutica.

Het Polisario controleert nog steeds ongeveer 25 procent van de Westelijke Sahara. In de rest van het land voert Marokko al jaren een intensieve herbevolkingsstrategie. Een door de VN bevolen referendum tot zelfbeschikking wordt door Marokko sinds 1992 tegengehouden.

De oorspronkelijke Sahrawi-bevolking leeft deels in het vrije deel van de Westelijke Sahara en in vluchtelingenkampen in buurland Algerije. In het bezette deel van het gebied en in Marokko zelf worden Sahrawi zeer repressief vervolgd. Protesten worden bloedig onderdrukt. Betogers krijgen zeer zware straffen.

De internationale gemeenschap heeft onder leiding van Frankrijk nooit dezelfde standvastigheid getoond tegenover deze bezetting als in andere gevallen. In 1999 beëindigde een gelijkaardige bezetting van Oost-Timor door Indonesië, eveneens sinds 1975, nadat het regime van dictator Soeharto in ongenade was gevallen bij zijn westerse bondgenoten. Ook tegen de bezetting van Palestina wordt de facto niet opgetreden, ook al wordt deze bezetting eveneens door talloze VN-resoluties veroordeeld.

Marokko heeft in het recente verleden zelfs VN-delegaties het land uitgewezen en wordt daar door zijn bondgenoten nooit voor terecht gewezen. De recente uitwijzing van deze delegatie gaat op die lijn door.