Volgens cijfers van de Britse ngo Global Justice Now zijn in 2016 69 van de 100 machtigste economische entiteiten ter wereld multinationals, geen staten dus, zes meer dan in 2015. “Aan dit tempo leven we binnen één generatie in een wereld volledig gedomineerd door gigantische bedrijven”. Vrijhandelsakkoorden TTIP, CETA en TPP en ISDS-rechtbanken zullen dit proces verder versnellen.

“Het aantal bedrijven in de top 100 van grootste economische entiteiten is op één jaar tijd gestegen van 63 naar 69. Aan dit tempo zullen we binnen één generatie leven in een wereld die volledig wordt gedomineerd door gigantische bedrijven”, zegt Aisha Dodwell, campagneleider van de Britse organisatie Global Justice Now.

Rijker dan de 180 armste landen samen

Tien bedrijven waaronder Shell, Apple en Walmart hebben in totaal meer inkomsten dan alle 180 armste landen ter wereld samen. Die lijst van ‘armste’ landen omvat onder meer Ierland, Griekenland, Israël, Zuid-Afrika, Vietnam en Colombia. De tien grootste bedrijven ter wereld hebben een gezamenlijke jaarlijkse omzet van 2581 miljard euro. Het allergrootste bedrijf ter wereld is de Amerikaanse supermarktketen Walmart met een waarde van 429 miljard euro, waarmee het bedrijf groter is dan Spanje, Australië of Nederland (elk afzonderlijk).

België staat op de lijst van 100 grootste economische entiteiten ter wereld op de 27ste plaats, net onder computergigant Apple en net boven petroleumbedrijf BP, maar hoger dan landen als Rusland (31) en Turkije (38).

Mocht er naast de G8 (de club van grootste economieën) ook een G11 bestaan, dan zou Walmart mee aan tafel mogen schuiven.

Nick Dearden, directeur van Global Justice wijst er op dat de rijkdom en de macht van deze grote bedrijven de hoofdoorzaken zijn van de meeste wereldproblemen – zoals ongelijkheid en klimaatverandering. “Hun streven naar kortetermijnwinst gaat boven fundamentele mensenrechten van miljoenen mensen op de planeet. Deze cijfers tonen bovendien aan dat het probleem erger wordt. Multinationals domineren in steeds toenemende mate over zaken die traditioneel werden beschouwd als het domein van de staat, we moeten daar bang voor zijn.”

“Terwijl ze alles privatiseren van onderwijs en gezondheidszorg tot grenscontroles en gevangenissen, stapelen ze hun winsten op in geheime overzeese bankrekeningen. Terwijl ze ongeëvenaarde toegang hebben tot beleidsmakers omzeilen ze het democratische proces, door het opzetten van geheime rechtbanken, die hen toelaten alle rechtssystemen die van toepassing zijn op gewone mensen naast zich neer te leggen. Ondertussen veroorzaakt hun enige raison d’être van permanente groei in een eindige wereld voor vernietiging van het leefmilieu en voor verdere klimaatverandering.”

VN-werkgroep wordt gesaboteerd

Global Justice heeft deze recente cijfers openbaar gemaakt om steun te geven aan een werkgroep van de VN onder leiding van Ecuador. Die werkgroep wil een bindend verdrag opstellen dat verantwoordelijkheden op vlak van mensenrechten oplegt aan multinationals. “De Britse regering werkt deze werkgroep tegen en heeft in het verleden steeds haar veto¹ gesteld tegen gelijkaardige initiatieven.”

De Amerikaanse regering onderhandelt met de EU het TTIP-vrijhandelsakkoord dat de overmacht van bedrijven over nationale rechtbanken en parlementen nog verder zal uitbreiden. Global Justice Now heeft de petitie Calling time on corporate crime gelanceerd om het beleid van de Britse regering te veranderen en hoopt dat ook in andere EU-lidstaten gelijkaardige initiatieven worden genomen.

Bronnen:

• ‘Be Afraid’: Largest Corporations Wealthier Than Most Countries
• 10 Biggest Corporations Make More Money Than Most Countries in the World Combined
• Corporations running the world used to be science fiction – Now it’s a reality
• Calling time on corporate crime

1   Groot-Brittannië is naast Frankrijk, de VS, Rusland en China een van de permanente leden van de VN-Veiligheidsraad met vetorecht over alle beslissingen.