Telkens weer moet ik vaststellen hoe de media ‘ondertekening’ en ‘ratificatie’ van verdragen met elkaar verwarren. Zelfs de openbare omroep haspelt deze twee afzonderlijke procedures door elkaar. In dit geval geeft dit aan de luisteraar de verkeerde indruk dat protest niet lang zin zal hebben.
Tijdens de nieuwsuitzending op Radio1 van de VRT om 19 en 20 uur werd het volgende beweerd: “…(met hun protest) hopen de betogers de handtekeningen die nodig zijn om het verdrag te ratificeren tegen te houden.”
Zo lijkt het alsof de ondertekening van een verdrag door staatshoofden of regeringsleiders het definitieve en onherroepelijke invoeren van een verdrag inhoudt.
‘Ondertekening’ en ‘ratificatie’ zijn twee totaal aparte procedures in de goedkeuring van een verdrag. Verdragsteksten worden ondertekend door staatshoofden of regeringsleiders. Na ondertekening is het verdrag nog steeds niet van kracht.
Eenmaal een verdrag is ondertekend moet het immers worden voorgelegd aan het parlement van het betrokken land. Dat moet de betrokken verdragstekst dan goedkeuren met een meerderheidsstemming. Omdat het parlement geen mogelijkheid heeft om deze tekst te amenderen (te wijzigen) wordt deze stemming een ‘ratificatie’ genoemd. Een ratificatie verklaart het verdrag tot wet, geldend in het betrokken land. Tussen ondertekening en ratificatie kunnen maanden en jaren verlopen. België is een van de traagste landen ter wereld op dit vlak.
Het verdrag voor het verbod op het testen van kernwapens werd door president Bill Clinton ondertekend maar nooit geratificeerd. Het Multilateral Investment Agreement (MIA) van 1995 – een voorloper van het TTIP – en het Anti Counterfeiting in Trade Agreement (ACTA) van 2013 werden ondertekend maar nooit geratificeerd, dankzij de wereldwijde protesten van maatschappelijke organisaties. Net als toen stellen de grote media het nu voor alsof deze protesten niet veel zullen uithalen.
Mogelijk dat de betrokken journalist zelf inderdaad het verschil tussen ondertekening en ratificatie niet kent en/of niet weet dat ondertekening allesbehalve het einde is voor protest. Deze commentaar geeft de argeloze radioluisteraar echter de indruk dat het binnen enkele weken toch beslist zal zijn en dat verzet vanaf dan nutteloos zal geworden zijn. Of dit bewust of onbewust zo wordt voorgesteld is niet relevant. Dit is desinformatie.
Na ondertekening van een verdrag heeft protest nog steeds evenveel zin als ervoor.