Joods-Israëlisch historicus Ilan Pappé schreef meerdere boeken over zijn land en over Palestina. Recent verscheen Ten Myths About Israel. Zijn boek richt zich zowel tot de geïnteresseerde leek als tot zij die zich willen wapenen met de kracht van het argument. De leek heeft hiermee een werkinstrument in de hand om klaar te zien in iets dat voortdurend als zeer complex wordt voorgesteld.

Ilan Pappé ziet zijn laatste boek als een werkinstrument voor activisten die inzien en erkennen dat grondige kennis van Palestina noodzakelijk is om de Palestijnse rechtmatige strijd voor zelfbeschikking te ondersteunen. Hij spreekt tegen dat academisch onderzoek en politiek engagement contradicties zouden zijn. “De beste studenten die ik het plezier had te mogen lesgeven en te begeleiden zijn de meest geëngageerde.”

De zes eerste mythes in het boek zijn historisch van aard, wat Pappé de ‘mythes van het verleden’ noemt. Daarna volgen nog drie ‘mythes van het heden’ en Pappé besluit met de ‘mythe van de toekomst’. Deze recensie baseert zich deels op de eigen inleiding die Pappé zelf geeft in zijn boek.

1. Palestina was een leeg land. Deze mythe stelt Palestina voor als een leeg, dor, bijna-woestijnlandschap dat werd bewerkt door toestromende zionisten. Het tegenargument toont een bloeiende reeds bestaande maatschappij die versnelde processen van modernisering en nationalisering onderging.

2. De Joden waren een volk zonder land. De mythe van Palestina als een land zonder volk heeft zijn tegenhanger in de mythe van een volk zonder land. Waren de Joden inderdaad de oorspronkelijke bewoners van Palestina die steun verdienen voor hun terugkeer op elke mogelijke manier naar hun thuisland? Pappé overloopt de historische bewijzen en stelt iets heel anders vast. De echte afstammelingen van de Romeinse Joden zijn de Palestijnen die eerst gedwongen werden tot het christendom toe te treden en later tot de islam.

3. Zionisme is Judaïsme. Is anti-zionisme hetzelfde als anti-semitisme? Pappé maakt een historische analyse van de Joodse attitudes tegenover zionisme en bekijkt hoe het zionisme het judaïsme manipuleerde en manipuleert voor koloniale en strategische doeleinden.

4. Zionisme is niet kolonialisme. De vierde mythe is dat er geen verband zou zijn tussen zionisme en kolonialisme. Zionisme zou een liberale nationale bevrijdingsbeweging zijn. Het tegenargument is dat zionisme een project is van nederzettingenkolonialisme zoals in de VS, Zuid-Afrika en Australië. Palestijnse organisaties zijn geen terroristische groeperingen maar anti-koloniale bevrijdingsbewegingen.

5. De Palestijnen hebben in 1948 hun thuisland vrijwillig verlaten. Pappé weerlegt volledig de mythe dat in 1948 een vrijwillige Palestijnse exodus zou hebben plaatsgevonden.

6. De oorlog van 1967 was ‘geen zelfgekozen oorlog’. Volgens de officiële Israëlische geschiedschrijving was de oorlog van 1967 een oorlog die aan Israël werd opgedrongen. Pappé legt uit dat de bezetting en kolonisering van de rest van Palestina al in 1948 de intentie was en dat de concrete voorbereiding van de invasie al jaren op voorhand werd gepland, lang voor de zogenaamde provocaties vanuit Egypte zich aankondigden.

7. Israël is de enige democratie in het Midden-Oosten. De zevende mythe is die van Israël als democratie en dus ook de enige democratie in het Midden-Oosten. Pappé’s analyse is dat de status van de Palestijnen in Israël en in de bezette gebieden (die samen de helft uitmaken van de totale door Israël geregeerde bevolking) van dergelijke aard is dat er van democratie geen sprake kan zijn.

8. De mythologie van Oslo. Dit is de mythe van het vredesproces en de Oslo-akkoorden. Het is in feite een cluster van meerdere mythes die een geheel vormen. Dit was geen vredesakkoord maar een succesvolle methode van Israël om de bezetting te consolideren en te verdiepen.

9. De mythologieën van Gaza. Ook de mythe over Gaza is een geheel van mythes. De voornaamste daarvan is de steeds weer herhaalde bewering dat de miserie van de bevolking van Gaza uitsluitend een gevolg is van het terroristische karakter van Hamas. Een tweede submythe is dat Israël de koloniale nederzettingen in Gaza heeft opgegeven als een vredesgebaar. In die mythologie past ook de weergave van de oorlogen tegen Gaza als ‘oorlogen uit zelfverdediging’. In zeldzame eerlijke ogenblikken erkennen zelfs de meest overtuigde zionisten dat Hamas grotendeels een eigen creatie is van Israël. Was Hamas tot 1979 een eerder marginale religieuze beweging, dan heeft Israël er met zware middelen een organisatie van gemaakt die als bedoeling had een tegenkracht te vormen tegen Fatah en de PLO. Divide et impera.

Pappé legt in dit hoofdstuk ook uit dat de term ‘oorlog’ niet van toepassing is op wat Israël met Gaza doet. “Dit is incrementele genocide.” (genocide in kleine, geleidelijke stappen, die genocide als uiteindelijk resultaat nastreven). Iedereen kent de drie grote oorlogen tegen Gaza: Cast Lead (2008-2009), Pillar of Defence (2012), Protective Edge (2014). Pappé herinnert ons er echter aan dat dit allesbehalve de enige oorlogen tegen Gaza waren: er waren immers ook al First Rain in 2005, Summer Rains en Autumn Clouds in 2006 en in 2008 waren er al Summer, Autumn en Hot Winter voor Cast Lead zijn vernietigend spoor door Gaza trok.

10. De tweestatenoplossing is de enige weg voorwaarts. Pappé weerlegt ten slotte de tiende mythe die stelt dat een tweestatenoplossing de enige echte oplossing zou zijn.

Na deze tien hoofdstukken volgt Pappé’s besluit waarin hij de realiteit van de koloniale staat Israël in de 21e eeuw samenvat. Een tijdlijn met nuttige referenties voor de argumenten tegen de mythes sluit het boek af.

Net zoals met zijn vorige boeken bewijst Ilan Pappé dat degelijk historisch onderzoek de beste methode is om de mythologie van het zionisme te weerleggen. Dit is uiterst informatief materiaal voor elke activist en elke geïnteresseerde leek, die meent dat rechtvaardigheid en vrijheid nog altijd de enige normen zijn die tellen om Israël en Palestina te beoordelen.

Klaar en helder boekje, ideaal voor geëngageerde activist én geïnteresseerde leek.

Ilan Pappé. Ten Myths About Israel. Verso Books, London, 2017, 153 pp. (zonder voetnoten) ISBN 978 1 78663019 3

Max Blumenthal sprak op TheRealNews.com met Ilan Pappé over zijn nieuwe boek Ten Myths About Israel (14:25):