Tijdens een interview op de openbare omroep stelde Laurent Levaux, voorzitter van de raad van bestuur van Aviapartner, dat wat hij ‘wilde stakingen’ noemt bij wet verboden zou moeten worden. Levaux kreeg tijdens dat interview nauwelijks kritisch weerwerk tegen zijn argumenten die op een doelbewust verkeerde voorstelling van de feiten zijn gebaseerd.

Laurent Levaux is een man met ervaring, ervaring dan wel van een bepaalde soort. Hij begon met studies aan de University of Chicago, de universiteit waar onder meer Milton Friedman nog les gaf. Friedman doceerde er wat in academische kringen ‘neoklassieke economie’ wordt genoemd, de leer die het theoretische kader bood voor het huidige neoliberalisme. Friedman en zijn volgelingen in de School of Chicago konden hun theorieën voor het eerst in de praktijk zetten in Chili in 1973, op uitnodiging van militair dictator Augusto Pinochet. Friedman betreurde wel dat het niet mogelijk bleek dat te doen in functionerende democratieën.

Economie, wetenschap of ideologie?

Of economie wel een wetenschap is wordt zelfs door heel wat afgestudeerde economen in twijfel getrokken. Grotendeels is de studie die in het Engels ‘economics’ wordt genoemd een verwetenschappelijkt samenraapsel van ideologische aannames die in neutraal klinkend jargon worden vermalen. Het eindproduct neoliberalisme komt er op neer dat de overheid geen enkele rol mag spelen in de economie (de echte) en dat elke vorm van sociale inmenging in de ‘markt’ uit den boze is. Nog een essentieel kenmerk van deze ideologie is dat ze haar eigen bestaan ontkent.

Een andere karakteristiek is dat de voorstanders zelf altijd zeer goed varen bij de toepassing van deze ideologie. Zo ook deze Laurent Levaux. De website De Rijkste Belgen schat zijn persoonlijk vermogen op 39.247.000 euro. Levaux is dan ook een ‘harde werker’. Hij zit in de raad van bestuur van zes bedrijven en is één van de zeven ondervoorzitters van de Union Wallones des Entreprises. Hij is voorzitter van de raad van bestuur van Aviapartner, waar hij voor elke zitting meer dan 2.000 euro zitpenningen opstrijkt.

Deze crisismanager is gespecialiseerd in het rendabel maken van bedrijven. Dat doet hij niet door die bedrijven terug productiever te maken maar door het uitbenen van alle sociale rechten van de werknemers ten voordele van de aandeelhouders. Wanneer zijn werknemers zich tegen deze sociale uitbuiting verzetten is hij niet bepaald tevreden.

‘Kritisch interview’

Hoe deze man met zijn neoliberale visie op de maatschappij vrij spel krijgt in de media kon de kijker vaststellen op 31 oktober 2018 in Terzake. (Met studies aan een Amerikaanse universiteit en jarenlange ervaring in de Belgische economie kan hij blijkbaar nog steeds de andere landstaal niet, maar dit terzijde.)

Hij begint met te beweren dat er tijdens de onderhandelingen door de vertegenwoordigers van het personeel elke dag nieuwe eisen op tafel werden gelegd, wat hij nog eens herhaalt tijdens het interview. Dit was volgens hem tevens “een conflict dat wij trouwens niet konden voorzien”… “Het was een wilde staking met telkens nieuwe eisen.” Verder betoont hij zijn spijt voor het leed dat zoveel reizigers hebben geleden, leed dat volgens hem had vermeden kunnen worden, en blijkt hij veel ‘respect’ te hebben voor de werknemers van zijn bedrijf.

De zeven leugens van Laurent Levaux

De versie van Levaux in dit interview komt alvast niet overeen met wat de vertegenwoordigers van het personeel hebben ondervonden.

1. Frank Moreels, voorzitter van de Belgische Transportarbeidersbond van de ABVV, is formeel in zijn persverklaring: “Hij liegt. Aviapartner wist sinds januari dat er problemen waren. Toen werd er reeds gestaakt. Er is maar één verantwoordelijke voor de schade, en dat is hijzelf met zijn management bij Aviapartner. Het bedrijf wist sinds januari dat er problemen waren. Toen werd er reeds gestaakt en toen werd er een akkoord bereikt, waar vervolgens geen letter van werd uitgevoerd.”

2. “Levaux doet alsof er op de overlegorganen bij Aviapartner geen vuiltje aan de lucht was, alsof onze vakbondsdélégués nergens signalen gaven dat het mis liep! Hij liegt, op het overleg was zeer duidelijk gesteld dat er problemen waren rond werkdruk, bestaffing, interims, veiligheid, … Alleen ontkende de directie dat, lachte het kader onze mensen uit en weigerde men hooghartig om oplossingen te zoeken.”

3. “Levaux zegt dat er steeds nieuwe eisen op tafel kwamen tijdens de onderhandelingen. Hij liegt, de lijst met 40 punten was van bij de start klaar en duidelijk. De weigering van de directie om erover te praten was even duidelijk.”

4. “Mochten de vakbonden drie dagen vooraf een stakingsaanzegging gedaan hebben, dan was de staking voorkomen, zegt Levaux. Hij liegt, waarom was de staking dan na drie dagen onderhandelen nog niet opgelost? Deze staking is spontaan gestart en heeft zo lang geduurd omdat de Aviapartner-directie geen duimbreed wilde wijken en geen greintje begrip opbracht voor de problemen, tien maanden lang sinds de vorige staking en zes dagen lang tijdens de staking.

5. Bovendien weet Levaux zeer goed dat er een lopende stakingsaanzegging voor de arbeiders was. Ook daarover liegt hij dus.

6. “Levaux zegt dat het Belgisch management zijn werk doet. Hij liegt. Waarom moest de grote baas Clive Sauvé-Hopkins anders invliegen? Waarom moest die het Belgische management van de onderhandelingstafel weren om een oplossing te kunnen forceren? Waarom moest hij vaststellen dat er op het bedrijf problemen aanslepen die hij op tien minuten tijd opgelost krijgt? Oplossingen die hij omschreef als “a piece of cake”. Laat een competent management zijn personeel een jaar wachten op aangepaste veiligheidskleding?”

7. Moreels is categoriek in zijn oordeel over het voorstel van Levaux om ‘wilde stakingen’ te laten verbieden bij wet: “Hij liegt. Deze man die op de lijst van de rijkste Belgen staat levert hier pure hand- en spandiensten aan de vrienden van MR en N-VA. De waarheid is dat hij zijn personeel en hun vakbondsdélégués vleugellam wil maken, om zo zijn zin te kunnen doen.”

Spontane stakingen zijn ‘wild’, uitbuiting is ‘goed bestuur’

“Laurent Levaux wil inderdaad verbieden dat moegetergde personeelsleden zeggen: genoeg is genoeg. Is het niet opvallend dat er niet één stakingspiket stond bij Aviapartner? Deze staking moest niet georganiseerd worden. Ze barstte spontaan los omdat het personeel opgebrand was, fysiek en mentaal. Omdat Levaux en zijn managers een beleid voeren waarbij ze hun personeel uitpersen als citroenen.”

Moreels velt een hard moreel oordeel over de voorzitter van Aviapartner: “Terwijl Laurent Levaux na deze staking naar huis gaat met een persoonlijk vermogen van 39 miljoen euro op de rekening, gaan de stakers terug aan het werk na een staking waarbij ze 6 dagen loonverlies lijden.”

De vakbondsleider heeft een eenvoudige repliek op Levaux’ voorstel om spontane stakingen te verbieden: “Zet competente mensen aan het roer en zorg voor rust in uw onderneming, als u echt bezorgd bent voor uw personeel, de passagiers, de luchthaven en het imago van België. Dan moeten we wilde stakingen niet verbieden, dan gebeuren ze gewoon niet.”

Allesbehalve neutrale journalistiek

Het interview met Levaux was een uitstekend voorbeeld van wat tegenwoordig in alle mainstream media en vogue is als ‘kritische bevraging’. Onderbreken zonder echt kritische vragen te stellen, maar niet repliceren op manifeste leugens – bij gebrek aan voorbereiding of uit onwil doet daarbij niet ’terzake’.

Meer nog zijn het de onuitgesproken aannames die niet in vraag worden gesteld. Een persoon als Levaux spreekt voor het bedrijf, vakbonden niet. Levaux weet het goed te verwoorden: hij stelt de vakbonden steeds als een afzonderlijke actor voor los van het personeel. De openbare zender stelt die ideologische scheiding niet in twijfel. Telkens wanneer de openbare zender ‘eisen van de vakbonden’ zegt in plaats van ‘eisen van het personeel’, stapt de VRT in dit kader van de werkgever mee.

De VRT twijfelt al evenmin aan de term ‘wilde staking’. Het gebruik van dit adjectief is allesbehalve neutraal, want het aanvaardt andermaal de framing van de werkgever als legitiem. Bovendien contrasteert de omschrijving ‘wild’ compleet met de zeer kalme en waardige manier waarop het personeel van Aviapartner spontaan is gaan staken.

Slechts enkele vragen die niet werden gesteld maar perfect hadden gekund:

• De klachten zijn al jaren bekend, ook voor u. Waarom hebt u gewacht tot deze spontane staking om er op in te gaan?
• U sluit nu een sociaal akkoord. Een van de redenen voor deze spontane staking was echter dat u meerdere afspraken van een vorig akkoord niet hebt gerespecteerd, zoals de beloofde productiviteitspremie van 250 euro. Dit noemen de werknemers net de concrete aanleiding van deze staking. Wie garandeert dat u nu wel ter goeder trouw dit akkoord zult uitvoeren?
• U bent tegen spontane stakingen, zegt u. Er was echter reeds een officiële stakingsaanzegging ingediend namens de arbeiders. Was u dan al niet op de hoogte van hun sociale eisen?
• U stelt dat een stakingsaanzegging drie dagen op voorhand wel een oplossing had geboden. Uit vorige onderhandelingen blijkt dat u nog nooit zo snel inging op de eisen van het personeel. Bovendien hebt u vorige sociale akkoorden niet gerespecteerd. Zou dit akkoord er echt gekomen zijn zonder de druk van deze staking?
• U zegt het bedrijf rendabel te willen maken. Hoeveel heeft u zelf ingeleverd de voorbije jaren op uw inkomen als CEO en als voorzitter van de raad van bestuur?

Verdedigers van de huidige redactielijn van de openbare zender mogen stellen dat ook deze vragen niet helemaal vrij zijn van een bepaalde ideologische visie op sociale conflicten. Inderdaad, benadruk dan wel het ‘ook’ in de voorgaande zin. De huidige redactielijn van de VRT is vooringenomen in de andere richting. De zender kan dan wel eigengereid stellen dat dit de neutrale, objectieve lijn zou zijn, dat is ze niet.

Met dit interview kreeg de voorzitter van Aviapartner een onbeperkte vrije tribune die de vertegenwoordigende organisaties van het personeel niet is gegund. Andermaal.