Speciaal onderzoeksrechter Robert Mueller heeft er 22 maanden over gedaan om vast te stellen dat er geen bewijzen zijn dat Donald Trump en zijn entourage ooit zouden hebben samengezworen met ‘de Russen’ om de presidentsverkiezingen van 2016 te winnen.

Zijn rapport is duidelijk: “(T)he investigation did not establish that members of the Trump Campaign conspired or coordinated with the Russian government in its election interference activities” (Het onderzoek heeft niet vastgesteld dat leden van de Trump Campagne samenzweerden of coördineerden met de Russische regering in diens activiteiten van inmenging in de verkiezingen.”)

In plaats van te erkennen dat dit het correcte resultaat is van een grondig en degelijk onderzoek noemen de meeste Amerikaanse mediacommentatoren het onderzoek een ‘mislukking’. Nadat ze Robert Mueller de voorbije twee jaar een ‘integer, boven alle verdenking verheven’ man hebben genoemd, die zonder de minste twijfel tot op het bot zou gaan, zijn de eerste nieuwe samenzweringstheorieën al gelanceerd. Was Robert Mueller wel echt zo betrouwbaar?

Het enige concrete resultaat van deze hetze is dat de man die ze zo hartsgrondig haten nu versterkt kan verder werken en zelfs zijn kansen op een tweede mandaat ziet toenemen. In een normaal functionerend medialandschap zou je verwachten dat zij die het altijd bij het juiste eind hadden nu ruim aan bod zouden komen in de praatprogramma’s – waarvan er in de VS zoveel zijn. Niets daarvan. De journalisten die in alternatieve media vanaf dag één wezen op de werkelijkheid blijven geboycot en zij die na het onderzoek van Mueller compleet door de mand vallen blijven opdraven als ‘experten’.

Munitie voor een desastreus presidentschap

Dit is waar tweeëntwintig maanden fanatieke ijver om Trump te beschadigen voor de verkeerde redenen toe heeft geleid. Deze man die zoveel zeer slechte dingen doet voor de gewone Amerikaan en voor de rest van de wereld kan nu meer dan ooit gesterkt zijn vernietigend presidentschap verderzetten.

Vergeten is ondertussen hoe dit eigenlijk allemaal echt begon. In 2016 lekte in volle presidentiële voorverkiezingen uit dat de top van de Democratische Partij de campagne van Bernie Sanders actief had gesaboteerd ten voordele van tegenkandidaat Hillary Clinton. WikiLeaks bracht de interne e-mailgesprekken over die sabotage uit. Die onthulling kwam zeer ongelegen voor Clinton. De spindokters van haar campagneteam kwamen vrij snel met een gewiekst afleidingsmanoeuvre.

WikiLeaks zou de e-mails gekregen hebben van ‘de Russen’, die dat deden om de kansen van Trump te vergroten tegenover Clinton. Bovendien gaven die e-mails een selectief en vertekend beeld van wat er echt gebeurde. De Amerikaanse commerciële massamedia aten het als kaviaar en gingen onmiddellijk over tot ongenuanceerde reproductie van die bewering.

Het was nochtans onmiddellijk duidelijk dat de bron van de lekken aan WikiLeaks intern was en dat geen enkele niet tot de partij behorende persoon hier bij betrokken was, binnen- noch buitenlands. Clinton was echter hun kandidaat en moest te allen prijze worden gevrijwaard. Bernie Sanders, het enige echte slachtoffer van deze sabotage werd verder genegeerd, zoals voorheen. Later in de campagne heeft hij – naar eigen zeggen om de overwinning van Trump te verhinderen – nooit geprotesteerd tegen deze gang van zaken.

Toen Donald Trump vervolgens dankzij het systeem van het presidentieel kiescollege met 3 miljoen stemmen minder toch president werd, is de piste van ‘Russische inmenging in de verkiezingen’ als ‘oorzaak’ volledig uit de hand gelopen. De hysterische verklaringen volgden elkaar in ijltempo op. Trump was een ‘Russisch agent’, de bewijzen waren ‘onweerlegbaar’ en ‘bleven zich opstapelen’. Hij had samengezworen met ‘de Russen’ om Clinton te laten verliezen. De hysterie leidde tot de aanstelling van een speciaal onderzoeksrechter om de zaak uit te pluizen. Robert Mueller was voormalig baas van het FBI, de binnenlandse inlichtingendienst, onder presidenten W. Bush en Obama, onverdacht en onbesproken. Het draaide anders uit.

Trump, een eigen creatie

Bedoeld of onbedoeld, de hele Russiagate hetze was niet meer of niet minder een manier om het niet te hebben over de echte redenen waarom Trump nu in het Witte Huis zit en niet Hillary Clinton. Trump is volledig een creatie van het VS-mediabestel. Jarenlang opgevoerd als een bizar gefortuneerd zakenman, onder meer presentator van een realityshow waar jonge aspirant-ondernemers werden vernederd en beledigd, was Trump alles behalve een onbekende voor het Amerikaanse publiek toen hij in 2015 aankondigde kandidaat te zijn voor de Republikeinse nominatie.

Tijdens de voorverkiezingen én tijdens de verkiezingscampagne kreeg hij meer zendtijd dan alle andere kandidaten samen, gratis. Met zijn rare, geaffecteerde lichaamstaal, zijn bizarre uitspraken, zijn voortdurende contradicties en openlijke leugens zorgde hij voor enorme kijkcijfers. De grote baas van MSNBC zei het vlakaf”: “Trump is waarschijnlijk niet goed voor de VS, maar hij is wel zeer goed voor MSNBC.” Elke deftige mediacommentator ging ervan uit dat Hillary Clinton, de ‘deftige’ kandidaat, het wel zou halen tegen deze charlatan. Niet dus.

Ondertussen hebben dezelfde media het twee jaar lang niet over de volgende zaken gehad:

• Hillary Clinton heeft met behulp van het democratisch partijapparaat de kandidatuur van een sterke tegenstander (Bernie Sanders) gesaboteerd;
• de commercialisering van alle verkiezingen in de VS, die een belangrijke bron van inkomsten zijn voor de media en de selectieve berichtgeving van diezelfde media over elke verkiezingsstrijd is volledig op persoonlijkheden gericht en besteedt nauwelijks aandacht aan inhoudelijke thema’s;
• zowat alle politici van beide machtspartijen krijgen en aanvaarden donaties van grote bedrijven in de energiesector en lobbyen vervolgens voor de belangen van diezelfde bedrijven in het parlement; deze gang van zaken is volledig legaal;
• het verkiezingsproces in de VS is een ‘closed shop’ waarin beide machtspartijen er samen voor zorgen dat elke concurrentie van derde partijen of kandidaten wordt gemarginaliseerd;
• alle opiniepeilingen sinds de jaren 1970 tonen dat meer dan 70 procent van alle Amerikanen voorstander is van openbare gezondheidszorg en degelijk openbaar onderwijs; toch zijn dit nooit dominante thema’s in de tv-debatten;
• de consensus over de grenzen van beide machtspartijen heen dat de VS hun overmacht over de rest van de wereld moeten behouden; dit is een goddelijk alleenrecht dat boven elk mogelijk debat verheven is;
• president Obama heeft het budget voor defensie naar een historische recordhoogte opgetrokken en massale investeringen in kernwapens beslist, een beleidskeuze die door Trump werd verder gezet, met een budget dat nog hoger ligt dan het recordbedrag van Obama;
• politici die tegen het leidend discours ingaan worden onophoudelijk gebasht (en niet alleen door Fox News), zie de hetze tegen de Green New Deal en de voorstellen voor openbare gezondheidszorg van Alexandra Ocasio-Cortez en de reactie op de kritiek van Ilhan Omar op het beleid van de VS tegenover Israël/Palestina;
• talkshow hosts in de VS zijn miljonairs die voor miljardairs werken (dixit Rutger Bregman in een interview met Fox News dat daarom niet werd uitgezonden) en zijn de laatsten om het over thema’s te hebben die de gewone Amerikaan aanbelangen;
• Obama, Clinton en Trump staan voor hetzelfde agressieve buitenlandse beleid dat onder meer staatsgrepen ondersteunt in Latijns-Amerika en met grote middelen intervenieert in verkiezingen in tientallen landen; dit wordt door de Amerikaanse media ook niet ontkend, zelfs toegejuichd;
• terwijl alle aandacht ging naar mogelijke Russische inmenging liggen de bewijzen voor grootschalige inmenging in de verkiezingen door Israël en Saoedi-Arabië open en bloot op tafel; er wordt zelfs over geschreven en bericht, maar nooit in termen van veroordeling.

Dan is er het concrete beleid van Trump. Deze president voerde een openlijk racistische moslimban in en liet kleine kinderen van illegale vluchtelingen wegnemen. Dit laatste is een moreel schandaal van wereldformaat, dat nauwelijks rimpels heeft veroorzaakt. Wanneer Trump dezelfde misdaden beging als zijn voorganger Obama, drone-aanvallen op onschuldige burgers, bombardementen en militaire interventies zonder enig VN-mandaat werd hij zowaar geprezen door media als The New York Times en MSNBC dat hij ‘eindelijk presidentiële beslissingen’ nam.

De aangehouden lijn is nu als volgt: Robert Mueller heeft aangetoond dat ‘de Russen’ wel degelijk hebben gepoogd de verkiezingen te beïnvloeden, maar Trump was daar niet bij betrokken. Het problematische van deze stelling is dat Mueller helemaal geen bewijzen heeft voor die Russische inmenging. Hij verzamelde weliswaar ‘omstandigheidsbewijzen’ die aangeven dat het Russisch bedrijf Internet Research Agency (IRA) inderdaad kiezersprofielen heeft opgesteld en berichten heeft verzonden om Amerikaanse kiezers te beïnvloeden. In dat kader heeft Mueller een aantal Russische staatsburgers in staat van beschuldiging gesteld.

Een echt onderzoek zal er niet komen, omdat de kans zeer groot is dat ook dit onderzoek uiteindelijk op een sisser zal aflopen (zie Russische inmenging in verkiezingen in VS: de definitieve bewijzen?). Commentatoren die de hele Russiagate van bij het begin ontkrachtten zoals Aaron Maté hebben immers aangetoond dat het IRA in hoofdzaak commerciële doeleinden had en dat mogelijke electorale beïnvloeding zeer minimaal was (en in het niets vervalt in verhouding tot de activiteiten van Israël en Saoedi-Arabië). Bovendien, als er al pogingen tot Russische inmenging waren, is helemaal niet bewezen dat die ook effectief hebben geleid tot veranderingen van het kiesgedrag van de Amerikanen. Ten slotte is dit alles klein bier in verhouding tot de gigantische bedragen en personeel die de VS inzetten om verkiezingen wereldwijd te beïnvloeden.

Fake news, groot en klein

De voorbij jaren is ‘fake news‘ voor de mainstream media een ware obsessie geworden. Dat er heel wat onwaarheden, verdraaiingen en flagrante leugens circuleren op het internet is een feit en dit is zonder twijfel een nefaste evolutie. Wat de grote media echter stelselmatig verzwijgen, is dat zij zelf grote producenten zijn van fake news en zelf op grootschalige manier ‘interveniëren’ om de verkiezingen te beïnvloeden.

In 2016 werd de kandidatuur van Bernie Sanders eerst volledig geboycot door de grote media. Toen het succes van zijn campagne niet meer te stuiten was schakelde de pers over op minimalisering, selectieve berichtgeving en verdraaiing van zijn standpunten.

Overigens is dit geen unieke praktijk eigen aan de VS. In Groot-Brittannië wordt reeds drie jaar een bikkelharde hetze gevoerd tegen Jeremy Corbyn, die zijn voorgaande niet kent in de Britse naoorlogse geschiedenis. Van Britse tabloids is men dat al jaren gewoon, de manier waarop de openbare zender BBC en de krant The Guardian van deze moddercampagne de leiding nemen, is daarentegen ongezien (zie meerdere artikels in het dossier Jeremy Corbyn en in het artikel Studie bewijst: Guardian, BBC vooringenomen tegen Corbyn). Het vooruitzicht dat in Groot-Brittannië een regering zou komen onder leiding van een eerste minister die wil breken met veertig jaar neoliberaal beleid, is ondraaglijk voor de Britse economische/politieke/media-elite. Het is een van de redenen waarom de regering van Theresa May nog steeds niet is gevallen.

Wat Russiagate aantoont is dat de mainstream media meer doen dan alleen maar zeer slecht en selectief berichten over politiek en samenleving. Het zijn bedrijven geworden die actief interveniëren in het politiek systeem met als bedoeling de publieke opinie er toe te brengen ofwel niet meer te gaan stemmen ofwel te stemmen voor de partijen van het status quo.

De Russen staan voor de deur

Het resultaat is er naar. Een meerderheid van de Amerikanen gelooft écht dat Rusland een bedreiging is voor hun veiligheid. De militaire slagkracht van Rusland is tien procent van de NAVO. Het zijn alleen de Russische kernwapens die verhinderen dat Rusland overrompeld wordt. Met het interne regime van president Poetin is heel wat mis, maar dat speelt in deze militaire krachtverhoudingen geen enkele rol.

Rusland heeft twéé buitenlandse militaire basissen (drie, als je de Krim als ‘buitenlands’ telt). De VS en de NAVO hebben meer dan 200 grote en 300 kleine basissen over heel de wereld, warvan meer dan 100 aan de grenzen van Rusland (en China). Trump én Obama hebben de mogelijkheid van een vernietigende kernoorlog zeer reëel gemaakt. Mensen geloven desondanks dat Rusland een bedreiging zou zijn, een enorm propagandasucces, dat met het ontrafelen van Russiagate nauwelijks aangetast wordt – dankzij dezelfde media die blijven ontkennen dat ze het bij het verkeerde eind hadden.

Trump is het logische gevolg van veertig jaar sociale afbraak onder het neoliberalisme, dat een kiespubliek heeft gecreëerd zonder perspectief, zonder geloof in het politieke systeem en de media, zonder vertrouwen in de representatieve democratie. De massamedia (commerciële en gecommercialiseerde openbare media) hebben Trump gecreëerd.

De mainstream media – de mediabedrijven – zijn geen deel van het probleem, zij zijn een essentieel onderdeel van het economische politieke systeem. Zij zijn hét probleem.

Bronnen:

• Three lessons from the ‘failed’ Mueller inquiry
• Consortium News’ Record on Russia-gate—A Series of Articles on How CNN Covered the ‘Scandal’: No. 1—‘The Sleazy Origins of Russia-gate’
• Russiagate implodes: Aaron Maté buries the Trump-Russia conspiracy theory
• Majority of Americans Now Consider Russia a Critical Threat