De Britse Brexit-crisis kan alle kanten uit. Vast staat alleen dat er dit jaar nog parlementaire verkiezingen komen, na een no-deal-Brexit of na uitstel. Wat als Jeremy Corbyn tegen alle hinderpalen en peilingen in toch een parlementaire meerderheid behaalt? De auteurs van ‘People Get Ready! Preparing for a Corbyn Government’ vatten samen hoe zijn regeerprogramma eruit zou kunnen zien en wat de uitdagingen en de mogelijkheden zijn. Niet eenvoudig, maar het kan.
Auteur Christine Berry is freelance onderzoeker over economische transitie. Mede-auteur Joe Guinan werkt voor de progressieve VS-denktank The Democracy Collaborative.
Samen schreven ze met People Get Ready! een mogelijk regeerprogramma van eerste minister Jeremy Corbyn. Daarvoor verzamelden ze alle Labourpublicaties sinds Corbyn partijvoorzitter is, toespraken, interviews, debatten, sociale media, ze spraken met politicologen, analisten en deden eigen onderzoekswerk.
Waarom dit boek?
Er is wel degelijk een kans dat Labour onder Corbyn breekt met veertig jaar neoliberalisme. Het grote risico is echter dat Corbyn en zijn ploeg niet klaar zijn om te regeren als ze die kans zouden krijgen.
Corbyn en de tienduizenden nieuwe leden van Labour hebben de voorbije vier jaar al hun energie moeten steken in het afweren van een hetze, valse beschuldigingen, leugens en moddercampagnes van het Britse establishment en hun media. Bovendien anticiperen zij nu reeds op de tegenwerking die ze verwachten eenmaal het zo ver zou zijn.
Het grote gevaar is volgens de auteurs van dit boek dat een regering onder Labour niet voorbereid zou zijn om echt te regeren. Daarom schreven zij dit boek.
Sinds Jeremy Corbyn in 2015 na 32 jaar parlementaire carrière als backbencher totaal onverwacht tot voorzitter van Labour werd verkozen, heeft hij een ongeziene politieke rollercoaster zonder precedent in de Britse naoorlogse geschiedenis overleefd.
Met zijn kandidatuur en verkiezing als voorzitter heeft hij van Labour de grootste sociaal-democratische partij in Europa gemaakt. Er sluimert echter een groot gevaar. Een groot deel van de partijtop ziet het helemaal anders.
Een poging van het partijapparaat en een groot deel van de parlementaire fractie om hem af te zetten kon hij echter ombuigen tot een nog hogere score bij nieuwe verkiezingen van de partijvoorzitter.
Bij de parlementsverkiezingen van 2017 verraste hij daarentegen vriend en vijand met de hoogste score van de partij in dertig jaar, net niet genoeg voor een meerderheid in het parlement. Dat verwezenlijkte hij bovendien tegen alle peilingen in. Commentatoren voorspelden toen zelfs het einde van Labour.
Moddercampagne zonder voorgaande
Vanaf dag één van zijn verkiezing tot partijvoorzitter was Corbyn het onderwerp van een hetze door media en politici zonder historisch voorgaande sinds de jaren 1930. De mogelijkheid dat voor het eerst een regering aan de macht komt die breekt met veertig jaar onafgebroken neoliberalisme heeft alle Britse media, conservatieve politici, hun geloofsgenoten in de rechtervleugel van de parlementaire fractie van Labour en de bedrijfs- en bankwereld in paniekmodus gezet.
Toen verdachtmakingen over vermeende “sympathieën voor Hamas” en “verdachte contacten met het Noord-Ierse IRA” niet bleken aan te slaan werd een anti-semitisme-campagne tegen de man ingezet, die ondanks elk gebrek aan concrete bewijzen de partij al meermaals verlamd heeft.
Niet alleen de tabloids excelleren in deze moddercampagnes, ook kwaliteitsmedia als The Guardian en openbare omroep BBC laten elke pretentie van objectiviteit en neutraliteit varen om Corbyn en zijn volgers te demoniseren (zie Studie bewijst: Guardian, BBC vooringenomen tegen Corbyn).
Vier taken voor de beweging achter Corbyn
Hij verwacht hetzelfde bij de komende verkiezingen, wat hij aankondigde op het Trade Unions Congres, de grootste koepel van Britse vakbonden (zie zijn volledige toespraak hier):
“Congres, de komende algemene verkiezingen zijn een kans op echte koerswijziging. In de komende weken zal het establishment op ons afkomen met alles wat ze hebben, want ze weten dat we niet bang zijn hen uit te dagen. Wij gaan achter de belastingontduikers aan, achter de slechte bazen, de huisjesmelkers, de grote vervuilers die ons klimaat vernietigen. Wij weten aan wiens kant we staan.”
Auteurs Berry en Guinan zien vier taken die de kiezers van Corbyn, de partijleden en de sociale bewegingen moeten aanpakken.
- Ten eerste moeten zij zich concreet voorbereiden op regeren.
- Deze regering moet vanaf de eerste dag de veranderingen die ze wil verwezenlijken duidelijk formuleren naar de buitenwereld.
- Daarnaast moet Labour klaar staan om de te verwachten tegenwerking te anticiperen. Die tegenwerking heeft het voordeel van voorspelbaarheid, maar dat maakt de noodzaak tot voorbereiding, inhoudelijk en strategisch, niet minder.
- Dit kunnen Labour en Corbyn echter niet alleen verwezenlijken. Naast hen moet de civiele maatschappij zich organiseren, los van de partijstructuren, de ministers, de partijmedewerkers. Als de nood het hoogst is, moeten zij klaar staan om de regering te verdedigen, maar net zo goed moeten zij kritisch zijn om ze terecht te wijzen als zij van haar beloften zou afwijken, zeker als dat in de richting zou gaan van New Labour. Deze ideologie is in tegenstelling tot zijn naam allesbehalve ‘nieuw’. Zij staat voor de zogenaamde Derde Weg van Tony Blair.
Want ook dat zal een regering onder Jeremy Corbyn moeten trotseren: de politieke tegenstand in eigen rangen. Meerdere parlementsleden van Labour hebben hun loopbaan te danken aan Tony Blair en Gordon Brown. Zij vrezen hun politieke einde met de nieuwe koers van Corbyn.
Een beweging die weet waar ze heen wil
Toch zijn de auteurs hoopvol: “Vandaag staat in Groot-Brittannië, misschien wel uniek onder de geïndustrialiseerde economieën, een linkse massapartij die de status quo wil omverwerpen op de drempel van de macht … Het grootste risico is dat Labour de strijd wint maar de prijs verliest: dat de partij, om welke reden dan ook, er niet in slaagt te overleven in de regering en haar radicale agenda niet kan verwezenlijken … De geschiedenis leert ons dat dergelijke fundamentele veranderingen veel meer nodig heeft dan een regering met een visie. Daarvoor is een beweging nodig die weet waar ze heen wil …”
Wie denkt dat dit onmogelijk is, vergeet een belangrijk historisch gegeven. In de vroege jaren 1970 waren politici als Margaret Thatcher en denkers als Milton Friedman eveneens complete outsiders die in eigen kringen niet ernstig werden genomen met hun extremistische ideeën. Zij waren echter voorbereid op de machtsovername.
Dit gaat volgens de auteurs ook over de complete hervorming van het volledige overheidsapparaat, dat nu wordt geleid door hoge ambtenaren, die allen ideologisch verknocht zijn aan het neoliberalisme. Zij hebben heel wat middelen om het regeringsbeleid tegen te werken.
Moeilijk, maar het kan
Dit boek zegt twee dingen: het zal zeer moeilijk zijn, maar, het kan wel degelijk lukken. Daarom ook de oproep in de titel van hun boek: People Get ready! Achteraan na hun besluit hebben de auteurs nog een concrete Movement Discussion Guide van 5 pagina’s toegevoegd die tot het Britse publiek is gericht.
Ondanks de eigenheid van het Britse politieke systeem, vooral het verkiezingsstelsel, is dit boek een nuttige handleiding voor hoe een alternatief partijpolitiek proces in Europa en België er zou kunnen uitzien.
Christine Berry & Joe Guinan. People Get Ready! Preparing for a Corbyn Government. Foreword by Owen Jones. OR Books, London (191 pp. zonder index en voetnoten) ISBN 978 1 68219 197 2