Het is nog niet doorgedrongen tot de hoofdberichten maar in Gaza dreigt een humanitaire ramp zonder voorgaande. Reeds voor de Corona-pandemie werd de situatie in Gaza door de VN omschreven als ‘volledig onleefbaar tegen 2020’. Hospitalen hebben geen voorraad aan essentiële werkingsmiddelen, beschermingskledij, mondmaskers, ontsmettingsproducten, functionerende operatiezalen, ICU-bedden (Intensive Care Units), onvoldoende personeel, dokters, verplegers, ambulanciers, ambulances …

Daar komen nog de voortdurende stroomonderbrekingen en het gebrek aan proper leidingwater bij, sinds het Israëlisch leger de grootste elektriciteitscentrale en meerdere waterzuiveringsstations heeft platgebombardeerd tijdens de offensieven van de voorbije jaren. Wegen zijn om dezelfde reden in uiterst slechte staat. De regering van Israël laat constructiemateriaal en essentiële medische apparaten en producten slechts mondjesmaat passeren (en maakt van de beelden van de weinige transporten die wel mogen passeren handig gebruik om het tegendeel te suggereren). Op dit ogenblik zijn een tiental covid-19-patiënten vastgesteld in Gaza en een 40-tal op de Westelijke Jordaanoever, waar de medische situatie slechts relatief ‘beter’ is dan in Gaza (voor een update met de meest recente cijfers, zie onderaan dit artikel).

Bovendien kreunen alle medische faciliteiten onder de realiteit van de dagelijkse bezetting. Hoe de regering in Israël omgaat met zieke Palestijnen is al langer geweten. Gevangenen sterven zonder adequate medische behandeling. Gevangen kankerpatiënten wordt zelfs tijdens hun laatste dagen en uren elk familiebezoek ontzegd. Palestijnen die vanuit de bezette gebieden elke dag in Israël werken, worden bij vaststelling van eerste symptomen zonder pardon teruggestuurd. Sprekende beelden (zie onderaan het artikel) tonen een bewusteloze die na zijn uitwijzing net voorbij de checkpoint in elkaar klapt. Jonge kerels die voetpaden staan te ontsmetten, worden gearresteerd en meegenomen.

Op zich is de medische situatie in de bezette gebieden dus reeds zeer precair. Lockdown is voor de bewoners in Gaza en in grote delen van de bezette gebieden al een jarenlange dagelijkse realiteit. Voorlopig ziet het er niet naar uit dat de regering van Israël het bezettingsregime gaat versoepelen of gaat samenwerken met de gezondheidsdiensten in de bezette gebieden op zuiver humanitaire basis.

Het is voor de Palestijnse bevolking niet nieuw. De bezetter weigert voorlopig te erkennen dat hij nu voor een situatie staat die geen scheidingsmuren, checkpoints of gevangenisdeuren respecteert. Het is wachten op de eerste besmette soldaten van het bezettingsleger voor dat besef zal doordringen – als het ooit doordringt. De huidige regering is zelfs naar historische maatstaven sinds 1949 en 1967 de meest fanatieke, geradicaliseerd zionistische ooit.

“Palestina is solidair met de rest van de wereld”

Mevrouw Amal Jadou is onderminister van Buitenlandse Zaken van de Palestijnse regering. Toch wil mevrouw Amal Jadou de hoop op samenwerking met Israël niet opgeven. Ons gesprek was twee weken eerder afgesproken.

We zouden het aanvankelijk hebben over een bezoek van Vlaamse jongeren uit Limburg aan Palestijnse olijfboeren, waar zij hielpen met de aanplanting van nieuwe olijfgaarden (meer hierover in dit artikel), maar de actualiteit bracht ons gesprek onvermijdelijk tot de corona-pandemie:

“Wij zijn in de eerste plaats solidair met iedereen in de rest van de wereld. De Palestijnse Autoriteit¹ heeft reeds een aantal beschermende maatregelen genomen. Voorlopig tellen we 40 vastgestelde covid-19-patiënten op de Westelijke Jordaanoever en een tiental in Gaza. We trachten voor zover mogelijk de internationaal aanvaarde standaarden te respecteren. Scholen en universiteiten werden gesloten. De ministeries werken op minimale capaciteit. Daarnaast respecteren we alle richtlijnen en adviezen van de WHO².”

“Bepaalde zones werden onder quarantaine³ geplaatst, zoals rond Betlehem. Ook de vrijheid van beweging werd drastisch ingeperkt.⁴ Er is enige coördinatie tussen het Palestijnse ministerie en de gezondheidsdiensten in Israël. Alle pendelaars die dagelijks in Israël werken worden bij de checkpoints gecontroleerd.”

“We zijn en blijven echter een land onder militaire bezetting. Toch blijven we hopen dat aan Israëlische kant het besef doordringt dat dit een probleem is dat ze alleen door intensieve samenwerking kunnen oplossen. We hopen dat België en de andere EU-landen daar zullen op aandringen.”

Palestijnse solidariteit in Israël

Ondanks de onderdrukking van hun Palestijnse broeders en zusters in de bezette gebieden, werken Palestijns-Israëlische zorgverstrekkers in Israël volledig samen met hun Joods-Israëlische collega’s om alle covid-19-patiënten te verzorgen, zonder onderscheid. Palestijns-Israëlische staatsburgers zijn een minderheid van 21 procent in Israël. Zij leveren 17 procent van alle artsen, 24 procent van alle verpleegsters en verplegers en 47 procent van alle apothekers. Zij werken volgens dit artikel in de krant Haaretz als “eerste klasse dokters. maar als tweede klasse burgers”.

Ondertussen blijft eerste minister Netanyahu elke mogelijke samenwerking voor de vorming van een regering mer de Palestijnse minderheid in Israël beschouwen als “een ramp voor Israël” of “een gevaar voor Israël”. Netanyahu claimt zelfs dat hij in feite wel een parlementaire meerderheid heeft, want de Palestijnse verkozenen tellen volgens hem niet mee. Deze democratisch verkozen volksvertegenwoordigers zijn volgens hem “supporters van terreur”.

Op de Westelijke Jordaanoever zijn er slechts 205 ventilators, in  Gaza zijn er slechts 40 ICU’s. Op zondag 29 maart om 10 uur ’s morgens staat het aantal vastgestelde besmettingen op 104 (update zondag 29 maart om 14:00 uur). Er is een enorm gebrek aan testmateriaal. Dit is nog maar het begin van de curve…

In hoeverre de huidige machthebbers in Israël zullen bereid zijn tot samenwerking met de PA blijft af te wachten. Gevreesd moeten worden dat dit pas zal gebeuren wanneer duizenden Palestijnen besmet zijn geworden en een aparte aanpak van het coronavirus in Israël onmogelijk blijkt te zijn. Voor duizenden Palestijnen en Israëli’s zal dat inzicht echter te laat komen. Het is triest om vast te stellen, maar de nabije toekomst voor iedereen in Gaza, de westelijke Jordaanoever én in de koloniale nederzettingen én Israël ziet er zeer grimmig uit.

Notes:

In het hospitaal werd een corona-test uitgevoerd en kreeg hij eerste hulp. Een bewakingsagent van het hospitaal besliste, zodra hij van de aanwezigheid van de man en zijn status op de hoogte was, om de politie te verwittigen. Zonder de uitslag van zijn test af te wachten, gooide die hem in de handboeien en bracht hem naar het checkpoint van de bezette gebieden, waar hij net voorbij uit de wagen werd gegooid. De Palestijnse overheid werd op geen enkele manier van zijn komst of van zijn toestand verwittigd. Even later verloor de man het bewustzijn, waarna gealarmeerde Palestijnen een ambulance belden. Dit is geen uitzonderlijk voorval. Deze manier van handelen door het bezettingsregime is routine.