In Marokko werd journalist Omar Radi op 29 juli opnieuw aangehouden door de politie. Hij zou de staatsveiligheid ondermijnen, met buitenlandse inlichtingendiensten samenwerken en schuldig zijn aan verkrachting. De echte reden is zijn kritisch journalistiek werk over de Rif en over de gewelddadige onteigening van inheemse landbouwgronden door grote agrobedrijven.

Het is niet de eerste maal dat journalist Omar Radi wordt aangehouden en vervolgd. Zijn aanhouding is een zoveelste waarschuwing aan elke journalist die kritische berichtgeving in Marokko publiceert. De Rif, het koningshuis en de neoliberale transformatie van het land zijn nog steeds taboe-onderwerpen.

De beschuldiging van verkrachting is in de eerste plaats bedoeld om de publieke opinie in Marokko te beïnvloeden. Dergelijke beschuldigingen worden regelmatig ingezet om kritische personen in diskrediet te brengen. Daarnaast is het een drukkingsmiddel op de aangehouden persoon om andere beschuldigingen te ‘bekennen’. Concrete bewijzen voor de beschuldiging van verkrachting zijn niet nodig. Het volstaat ongehuwd samen te wonen of een consensuele relatie te hebben met een persoon waarmee men niet gehuwd is om die beschuldiging te krijgen. Hoewel Marokko in de praktijk een liberale en moderne maatschappij is in de steden en verstedelijkte gebieden is de geldende wetgeving nog steeds zeer puriteins. Ze wordt regelmatig ingezet om kritische stemmen te onderdrukken.

Omar Radi wordt vastgehouden in een gevangenis waar geen preventieve COVID-19-maatregelen worden toegepast en reeds meerdere gevangenen besmet zijn. Zijn advocaten ontkennen alle beschuldigingen maar hebben hem nog steeds niet kunnen bezoeken. Er is pas op 22 september een eerste hoorzitting gepland.

Voor zijn aanhouding op 29 juli werd hij reeds meermaals verhoord. Zo zou hij contact hebben gehad met een diplomaat van de Nederlandse ambassade. Het voorbije jaar heeft hij vooral onderzoek verricht en gepubliceerd naar de strategie van grote agrobedrijven om inheemse landerijen in gemeenschappelijk bezit te onteigenen. De betrokken mensen worden gedwongen zeer bescheiden compensaties te aanvaarden. Eenmaal ‘verkocht’ blijken die vruchtbare landbouwgronden plots veel waard te zijn.

Hetze in de mainstream media

In de maanden ervoor publiceerde de Marokkaanse mainstream media foute en privé informatie over hemzelf. De grote media in Marokko berichten nooit kritisch over de overheid en de koning. Privé-gsm-gesprekken met zijn vader werden integraal afgedrukt. De overheid gebruikt nu een rapport van Amnesty International dat de inperking van de persvrijheid aanklaagt als bewijsmateriaal tegen hem.

Daarin staat onder meer dat de politie zijn gsm hackt met Israëlische spyware van het bedrijf NSO Group. De app Pegasus installeert zich niet op een toestel maar luistert mee wanneer de betrokken persoon in de buurt is. Pegasus verwijdert vervolgens zelf de eigen sporen van de hacking. Toch kon Radi aantonen dat al zijn gsm-gesprekken van 13 september 2019, 27 januari, 11 en 13 februari dit jaar werden afgeluisterd, wat ook vermeld staat in het Amnesty-rapport.

Geen concrete bewijzen

In een vraaggesprek (zie video onder dit artikel) met Amy Goodman van de Amerikaanse alternatieve zender Democracy Now! op 16 juli – benadrukt Radi dat de politie de beschuldigingen tijdens de ondervragingen niet hard maakt met concrete bewijzen. “Ze stellen alleen open vragen, die vaag blijven”. “De politie toonde me wel bewijzen dat ze mijn gsm-verkeer en sms-berichten reeds sinds 2011 verzamelen”.

“Ik krijg van de mainstream collega’s geen enkele steun, integendeel. Die hebben me al veroordeeld. Ze noemen me ‘de spion’, ‘de verrader’. Dat is hun rol in dit alles. De civiele maatschappij daarentegen betoont veel solidariteit, evenals Marokkanen in de diaspora en internationale ngo’s.”

Volgens Radi gaat het voor de overheid om twee dingen. “De strategie is om er voor te zorgen dat dit soort journalistiek ophoudt te bestaan. Dit is wraak voor wat organisaties als Amnesty International met onze informatie doen. De tweede doelstelling is mensen te ontmoedigen om dit te doen en om mensen te ontraden om met ons contact te hebben.”

EU zwijgt

“Ik heb nu besloten niet meer mee te werken met de politie omdat ze alleen maar lege vragen stellen die de premisse van onschuld zolang er geen bewijs is niet respecteren. Ik heb deze beslissing genomen om niet langer verklaringen te ondertekenen.”

De EU is al jaren passief over de repressie in Marokko. Het land wordt gezien als een bondgenoot tegen migratie vanuit Afrika en kreeg daar in 2019 nog 148 miljoen euro voor en daarom is de Europese Commissie bereid passief te blijven.

Twee weken na het gesprek met Democracy Now! (zie video onder voetnoot) werd Omar Radi aangehouden.

Note:

Lees ook Marokkaanse journalist Omar Radi belandt achter de tralies voor een kritische tweet. In april 2020 kreeg Omar Radi een voorwaardelijke gevangenisstraf van vier maanden. Dit is een straf die in eerste instantie niet wordt uitgevoerd maar wel kan worden toegevoegd wanneer de veroordeeld later opnieuw ‘recidiveert’. Hij werd veroordeeld voor een tweet waarin hij opriep voor steun aan leiders van de Rif in het noorden van Marokko. Zijn kritiek op een vonnis dat hen tot zware gevangenisstraffen veroordeelde tot 20 jaar werd beschouwd als ‘belediging van een rechter’. Deze zaak moet nog in beroep behandeld worden.

Interview met Amy Goodman van Democracy Now!: “They Have No Evidence”: Moroccan Journalist Omar Radi Jailed, Surveilled After Criticizing Gov’t (19’24”, Engels, geen ondertitels):