The Guardian komt tot inkeer over Julian Assange, too little, too late?

In een editoriaal van 18 december 2020 pleit de Britse krant The Guardian voor de onmiddellijke vrijlating van Julian Assange en voor een intrekking van de rechtszaak voor uitwijzing naar de VS. Zonder het zelf zo te vermelden maakt de krant daarmee een volledige ommezwaai tegenover haar berichtgeving over Assange van de voorbije tien jaar. Bovendien richt een groep Britse parlementsleden een oproep tot de minister van justitie om te verhinderen dan Assange op 4 januari 2020 zou worden uitgewezen. Too little, too late?

De oproep van The Guardian van 18 december 2020 om de rechtszaak tegen Assange te laten annuleren is zeer merkwaardig. De voorbije jaren heeft de krant immers alles gezet op de karaktermoord van Assange, nadat ze eerst jarenlang profijt had getrokken uit de revelaties die de krant samen met WikiLeaks had uitgebracht.

Tijdens de voorbije rechtszaak heeft de krant tevens geen enkele aandacht besteed aan de omstandigheden waarin Assange wordt vastgehouden, noch aan de openlijk arbitraire manier waarop zetelend rechter Vanessa Baraitser de rechten van de verdediging heeft geschonden (zie meerdere artikels op deze website over de zaak onderaan dit artikel).

Het editoriaal stelt dat deze zaak een ernstige aanval is op de persvrijheid. De eis tot uitlevering van de VS had nooit mogen aanvaard worden. “De beschuldigingen tegen hem in de VS ondermijnen de grondvesten van democratie en persvrijheid in beide landen.”

De krant blijft in haar editoriaal bij de foute voorstelling van zaken over die andere rechtszaak in Zweden die ze altijd heeft aangehouden (en die nog steeds in media wereldwijd wordt gereproduceerd). “Vroegere rechtszaken tegen Assange mogen geen verwarring zaaien over deze zaak. Zweden heeft zijn onderzoek laten vallen over een beschuldiging van verkrachting, die hij ontkent.”

Daarmee blijft de krant wel volharden in de karaktermoord van Julian Assange. Eerst en vooral heeft het Zweedse gerecht nooit enige akte van beschuldiging opgesteld, er is immers enkel sprake van een Zweedse eis tot ondervraging in een vooronderzoek naar mogelijk ‘seksueel wangedrag’ (in Zweden is het hebben van seksuele relaties met meerdere partners tegelijk, zonder dat deze op de hoogte zijn of hun instemming hebben gegeven, een misdrijf).

Niets van wat in het editoriaal van 18 december staat is nieuw. Dit had de krant reeds 1, 2, 3 jaar geleden kunnen schrijven.

De krant heeft ook nog steeds niet het artikel ingetrokken of weerlegd waarin journalist Luke Harding beweerde dat Paul Manafort, voormalig campagneleider van Donald Trump, driemaal een ontmoeting zou hebben gehad met Julian Assange in de ambassade van Ecuador in Londen. Die bewering werd nochtans de volgende dag reeds ontkracht door meerdere andere media, waaronder de New York Times en de Washington Post.

Volgens de krant is “een politieke oplossing nodig”. “Joe Biden is misschien meer bereid om te luisteren (dan Trump). De komende president zou Assange vrij kunnen laten.”

Eerste pagina van de brief aan de minister van justitie. Foto: Twitter @richardburgon

De vraag is maar of deze wel zeer late steunbetuiging voor Assange nog veel zal veranderen. Vanessa Baraitser, de zetelende rechter, heeft tijdens de zittingen blijk gegeven van extreme vooringenomenheid tegen de beschuldigde, heeft meerdere getuigen à décharge geweigerd, liet de advocaat van de VS veel meer spreektijd en tijd om de getuigen te ondervragen dan de verdediging.

Assange kreeg maandenlang geen enkel contact met zijn advocaten, waar de rechter weigerde rekening mee te houden. De kans dat zij op 4 januari Assange vrij zou spreken is met andere woorden bijzonder klein.

Het initiatief van The Guardian lijkt eerder een poging tot imago-building. Niets van wat in het editoriaal van 18 december staat is nieuw. Dit had de krant reeds 1, 2, 3 jaar geleden kunnen schrijven.

Had de krant in plaats van de leiding te nemen in de jarenlange aanvallen op Assange integendeel gekozen voor een consequente lijn ter verdediging van hun collega, door onder meer het publiek correct te informeren, dan had dit tot een publieke campagne kunnen leiden die Assange had kunnen redden. Er zijn precedenten genoeg in het Britse gerecht die aantonen dat een aangehouden campagne een essentieel verschil maakt.

Nu pas deze oproep lanceren – nauwelijks veertien dagen voor zijn vonnis wordt geveld – is voor Julian Assange waarschijnlijk too little, too late.

Het initiatief van de redactie van The Guardian valt samen met een open brief van 16 december 2020 van een vijftiental parlementsleden, voornamelijk van Labour, met één lid van de Scotttish National Party en één Conservatieve collega aan minister van justitie Robert Buckland. Zij vragen een video-onderhoud met Assange aan om zijn situatie met hem te bespreken.

Ook zij drukken hun grote bezorgdheid uit over “de belangrijke implicaties voor de persvrijheid en de mensenrechten”.