De Palestijnse gevangene Hisham Abu Hawash dreigt te sterven na 140 dagen hongerstaking in een gevangenis van het Israëlische bezettingsregime. Hij eist slechts één ding: de aanklacht voor zijn aanhouding kennen of vrijgelaten worden. Israël weigert beide. Het kennen van de aanklacht voor vrijheidsberoving is de essentie van de normale rechtstaat. Die bestaat echter niet in bezet Palestina.

UPDATE 5 januari: Onder zware internationale druk heeft Israël beslist hem vrij te laten op 26 februari. Waarom nog zo lang? Twee redenen: hem pas vrijlaten als hij wat hersteld is en er beter uitziet, en doen alsof ze niet hebben toegegeven. Hij is er mee gestopt omdat hij nu eindelijk een datum heeft voor zijn vrijlating. Ondertussen is hij nog altijd niet in beschuldiging gesteld en heeft hij dus officieel tot nu zonder reden zolang vastgezeten. Ze zullen hem waarschijnlijk een schijnproces geven voor een of ander zogezegd kleiner misdrijf met een straf gelijk aan de tijd die hij al gezeten heeft. Het blijft afschuwelijk, dat regime.

Reeds 140 dagen eist Palestijns Hisham Abu Hawash om de reden voor zijn aanhouding en vrijheidsberoving te kennen. De eis van deze vader van vijf kinderen is zowat het meest essentiële kenmerk van een normaal functionerende rechtstaat. Die bestaat echter niet in bezet Palestina.

Hawash is niet de enige Palestijn die dagen, weken, maanden, jaren wordt vastgehouden door het Israëlisch bezettingssysteem zonder dat hen wordt medegedeeld waar ze van worden verdacht. Reeds eerder hebben andere Palestijnen korte of langere hongerstakingen gehouden om dat recht op te eisen.

Hisham Abu Hawash, on hunger strike for 133 days, was transferred to the Shamir Medical Center after a deterioration in this health condition yesterday evening. His hunger strike is in protest of his administrative detention – indefinite incarceration without trial, > pic.twitter.com/RxqcJSqep9

— B'Tselem בצלם بتسيلم (@btselem) December 27, 2021

De Orwelliaanse/Kafkaiaanse term die regimes gebruiken voor het gevangen houden van politieke activisten is ‘administratieve aanhouding’. In België is die termijn maximaal 12 uur, meestal voor ordeverstoring bij manifestaties. Wie op heterdaad wordt betrapt op strafbare feiten mag 48 uur worden aangehouden, alvorens het parket moet beslissen tot verdere ‘gerechtelijke aanhouding’ of vrijlating.

Israël gebruikt voor de bezetting een amalgaam van wetten en regels, zelfs Britse mandaatwetten en Ottomaanse edicten worden ingezet om Palestijnen van hun vrijheid te beroven. Deze praktijk is in strijd met zowat alle geldende regels op vlak van de rechtstaat en van het internationaal recht, zoals de Conventies van Genève die de plichten van bezetters tegenover een bezette bevolking vastleggen.

Bovendien geldt ook het principe dat een burger niet kan veroordeeld worden op basis van wetten die niet gelden voor het land of het bezet territorium waar die woont en waarover die geen enkele zeggenschap of inspraak heeft via stemrecht en/of politieke vertegenwoordiging.

De methodiek van langgerekte aanhouding zonder enige vorm van beschuldiging of proces maakt deel uit van het arsenaal middelen die de Israëlische bezetter inzet om het verzet van de bezette bevolking te demoraliseren, te verhinderen of te onderdrukken.

Deze aanpak is bedoeld om zowel de betrokken persoon als zijn familie en de bevolking in het algemeen psychologisch te breken, met de nauwelijks verholen boodschap dat die geen rechten heeft en volledig is onderworpen aan de willekeur van de bezetter. Op dit ogenblik verblijven honderden Palestijnen in gelijkaardige situaties als Hawash, zonder aanklacht of met een aanklacht maar zonder proces dat tergend lang wordt uitgesteld (zie de cijfers onderaan dit artikel).

Hawash is sinds enkele dagen in semicomateuze toestand, wat fataal dreigt te worden. Eenmaal in volledig comateuze toestand kan het slachtoffer immers zijn wil niet meer kenbaar maken. De Israëlische bezettingsmacht weigerde hem tot voor kort over te brengen naar een geschikt hospitaal en hield hem vast in de gevangenis van Ramle, waar de medische faciliteiten volledig ontoereikend zijn.

Op 26 december 2021 werd hij uiteindelijk overgebracht naar het Shamir Medical Center in Tel Aviv. De directie van de gevangenis beweert dat door die overdracht zijn aanhouding opgeheven zou zijn, wat door de familie van Hawash wordt tegengesproken.

Hij wordt nu vastgehouden door de veiligheidsdienst van het hospitaal, zodat zijn vrijheidsberoving blijft doorgaan. Het enige verschil is nu dat hij onbeperkt familiebezoek mag ontvangen.

Het Israëlische Hooggerechtshof gebruikt volgens de mensenrechtenorganisatie B’Tselem deze juridische kromredenering om elke verantwoordelijkheid voor het overlijden van gevangenen in levensgevaar te ontkennen.

Het grootste gevaar voor een hongerstaker is hartfalen door kaliumgebrek. Ook het falen van nadere organen is levensgevaarlijk. Bovendien dreigt zelfs als hij dit overleeft nu reeds permanente beschadiging van zijn organen, met onomkeerbare zware medische gevolgen.

De Israëlische binnenlandse veiligheidsdienst Shin Bet – die volgens het internationaal recht geen enkele jurisdictie heeft in bezet Palestina – verdenkt hem van lidmaatschap bij de radicale verzetsorganisatie Islamic Jihad, maar heeft daar na 140 dagen nog steeds geen enkel bewijs voor geleverd.

Israël houdt regelmatig Palestijnen aan op basis van mondelinge aangifte door andere Palestijnen die met foltering werd afgedwongen. Daarnaast aarzelt de bezettingsmacht evenmin om onverdachte personen aan te houden om hun omgeving te dwingen andere Palestijnen aan te geven.

Of Hawash al dan niet lid is van de betrokken organisatie of al dan niet betrokken is bij haar acties, verantwoordt geenszins het ontnemen van zijn elementaire rechten als gevangene om zijn aanklacht te kennen, zodat hij zich daartegen kan verdedigen.

Het is bovendien aan de overheid die hem gevangen houdt om zijn schuld te bewijzen op basis van een fair en transparant proces en niet omgekeerd. Geen van die voorwaarden wordt door het bezettingsregime vervuld.

Volgens de meest recent beschikbare cijfers (van september 2020) van de organisatie B’Tselem (het bezettingsregime weigert zijn cijfers openbaar te maken) worden 4.184 Palestijnen in Israëlische gevangenissen vastgehouden, waarvan 157 minderjarigen, merendeels tussen 16 en 18 jaar oud, maar ook een aantal min-16-jarigen.

500 van deze gevangenen worden zoals Hawash ‘administratief’ van hun vrijheid beroofd. Onder hen ook 6 verkozen leden van de Palestijnse Wetgevende Raad. Volgens de organisatie Addameer ligt het totaal nog hoger, op 4550.