De 98-jarige Henry Kissinger sprak het World Economic Forum in Davos toe op 24 mei. Hij gaat in zijn analyse van de oorlog in Oekraïne nog verder dan Noam Chomsky, de man waarmee hij al heel zijn politieke loopbaan weigert in debat te gaan. Zijn visie over de oorlog gaat lijnrecht in tegen het huidige beleid van de NAVO en tegen zijn eigen land, de VS. Wat is hier gaande?

DeWereldMorgen.be volgt vanaf de eerste dag van de Russische invasie in Oekraïne consequent een eigen lijn, waarmee deze nieuwssite eenzaam staat in het Belgische medialandschap.

Net als alle andere media veroordelen wij de Russische invasie en alle gevolgen die deze oorlog teweegbrengt, waaronder de oorlogsmisdaden die er zonder de minste twijfel worden gepleegd.

Daar houdt de gelijkenis echter op. Deze nieuwssite voegt aan dit standpunt immers toe dat deze veroordeling van de Russische invasie de NAVO, de EU en de VS niet vrijpleit van medeverantwoordelijkheid dat het zover is gekomen.

Waarom dat zo is leggen wij uit in de tientallen artikels die in ons Dossier Oekraïne kunnen worden geraadpleegd.

Geen enkele van de Vlaamse media delen dit standpunt. Zij kiezen volledig partij voor de interpretatie van de NAVO, die de invasie door Rusland als het begin van alles ziet, zonder enig verband met zijn historische context, en met als enig mogelijk antwoord stelt: méér wapens, méér geweld, ten koste van nog meer doden en gewonden, nog meer oorlogsmisdaden, nog meer vluchtelingen.

Voorzichtige dissidentie

Er zijn een aantal dissidente stemmen die in meer voorzichtige bewoordingen een gelijkaardige versie als DeWereldMorgen.be laten horen. Academici David Criekemans, Tom Sauer en Katlijn Malfliet zijn voorlopig nog eenzame stemmen in de woestijn, maar ook zij stellen dat we rekening moeten houden met de Russische argumenten om tot een diplomatiek onderhandelde oplossing te komen.

‘Rekening houden met’ is niet hetzelfde als ‘akkoord gaan met’, maar blijkbaar is dat een elementair onderscheid dat de meeste mediacommentatoren te boven gaat (zie Professor Criekemans: “De oorlog in Oekraïne is als de Cuba-crisis, maar tienmaal erger” en Katlijn Malfliet: “Rusland wil terug erkend worden als grootmacht”).

Eerder verklaarde Amerikaans criticus Noam Chomsky reeds dat dit geen oorlog is tussen twee buurlanden maar een oorlog tussen de VS en Rusland “tot de laatste Oekraïner” (zie Noam Chomsky: VS verhinderen doelbewust de-escalatie oorlog in Oekraïne).

Op 24 mei werd deze stelling bijgetreden door niemand minder dan Henry Kissinger, voormalig veiligheidsadviseur en minister van buitenlandse zaken onder de Republikeinse presidenten Richard Nixon en Gerald Ford.

De 98-jarige Kissinger is zes jaar ouder dan Chomsky en net als hij wat trager van spraak, maar eveneens nog steeds zeer lucide en uitstekend geïnformeerd. Op 24 mei sprak hij het World Economic Forum in Davos toe.

Zijn woorden  zijn de moeite waard om volledig te worden overgenomen (overgenomen van een samenvatting door Newsweek van zijn volledige tussenkomst – deze beelden zijn niet vrij te verkrijgen):

“Volgens mij moeten een beweging naar onderhandelingen en onderhandelingen over vrede beginnen binnen de twee volgende maanden. Het resultaat van de oorlog zou door hen moeten vastgelegd worden voordat dit omwentelingen en spanningen veroorzaakt die niet zouden – niet kunnen in toom worden gehouden, vooral in de eventuele relatie van Rusland met Europa en van Oekraïne met Europa.”

“Idealiter zou de scheidingslijn moeten terugkeren naar de status quo ante¹. Ik geloof dat de oorlog voortzetten voorbij dat punt dit tot een oorlog zal maken die niet over de vrijheid van Oekraïne gaat, die met een grote samenhang werd ondersteund door de NAVO, maar in een nieuwe oorlog tegen Rusland zelf.”

Reeds in 2015

Kissinger bevestigt dus dat dit een oorlog is tussen de VS en Rusland, meer dan een oorlog tussen buurlanden Rusland en Oekraïne.

Dit kan een buitenstaander die voor zijn informatie tot nu exclusief uitging van de nieuwsberichten in de grote media verbazen, maar verwonderlijk is het niet. Reeds in augustus 2015 – een jaar na de Maidan-opstand – verklaarde Kissinger dat de oorzaak voor de crisis in Oekraïne volledig bij de EU lag en niet bij Rusland (zie “Henry Kissinger: “Oorzaak crisis Oekraïne ligt volledig bij EU”).

Hij verklaarde toen: “De eerste fout was het ondoordacht gedrag van de EU. Zij negeerden de implicaties van hun eigen voorwaarden (in een economisch samenwerkingsakkoord met de EU, nvdr). De binnenlandse politieke verhoudingen in Oekraïne maakten het voor president Viktor Janoekovitsj onmogelijk om die EU-voorwaarden te aanvaarden en nog herkozen te geraken of voor Rusland om die (voorwaarden) als puur economisch te zien.”

Kissinger stelde tevens voor om van Oekraïne terug een bufferstaat te maken tussen Rusland en het Westen. Hij riep toen op om er mee op te houden Kiev “ten allen koste” eenzijdig te blijven steunen. “We moeten de mogelijkheid van een niet-militaire status van het territorium (van Oekraïne) bestuderen tussen Rusland en de grenzen van de NAVO.”

Parallel met de Griekse crisis

Tevens trok hij een parallel met de gelijktijdige Griekse crisis, waar de EU een vernietigend besparingsprogramma opgelegd heeft met zware sociale inleveringen, iets wat in de mainstream berichtgeving over de weigering van president Janoekovitsj volledig werd genegeerd. Dit was echter de echte reden waarom hij weigerde te tekenen, omdat het zijn kansen op herverkiezing zou vernietigen:

Kissinger: “Het Westen aarzelt met het economisch herstel van Griekenland. Het gaat daar toch zeker niet Oekraïne bij nemen als een unilateraal project. Men zou minstens de mogelijkheid moeten onderzoeken van een of andere samenwerking tussen het Westen en Rusland in een militair ongebonden Oekraïne.”

Kissinger was heel zijn leven een fanatiek verdediger van het basisprincipe van totale overmacht in internationale betrekkingen, een overmacht die volgens hem alleen de VS toekomt.

Hij is echter ook een pragmaticus. De Sovjet-Unie en het latere Rusland moeten dan wel ondergeschikt zijn aan de overmacht van de VS, Rusland en China moeten volgens hem echter erkend worden als regionale grootmachten.

Kissinger, Chomsky… Claes?

Kissinger en Chomsky staan niet alleen. Zelfs voormalig NAVO-secretaris-generaal Willy Claes treedt hen deels bij, zij het om heel andere redenen. Zijn meerdere Sovjet-Russische versprekingen tijdens een debat in De Afspraak van 24 mei maken duidelijk in welk kader deze man nog steeds denkt.

Zijn kritiek komt er op neer dat de VS de EU negeren en belachelijk maken door volledig eenzijdig door te gaan met de bewapening van het Oekraïens leger. Hij ergert zich aan het feit dat de VS-minister van defensie overleg heeft gepleegd met zijn Russische collega.

De VS hebben baat bij een lang aanslepende oorlog, volgens Claes. Hun wapenindustrie bloeit als nooit voorheen. VRT-correspondent Björn Soenens citeert Noam Chomsky – altijd aangenaam om een van die zeer zeldzame keren mee te maken dat hij wordt vernoemd op de openbare zender (en uitstekend dat hij hem als eerste VRT-correspondent in de VS ooit heeft geïnterviewd).

Zijn naam lokte geen enkele reactie uit bij de andere deelnemers aan het gesprek, hoewel ze hem zonder de minste twijfel kennen. Ze stemden echter wel in met wat Chomsky zegt, namelijk dat de VS van plan zijn Rusland te bestrijden “tot de laatste Oekraiener”.

DeWereldMorgen.be voelt zich na al deze uitspraken gesterkt om zijn redactionele lijn aan te houden. De kritische bemerkingen van Kissinger en Chomsky en in eigen land Criekemans, Sauer en Malfliet blijven echter zeldzaam. Docent Steven Van Hecke pleitte er zelfs om zijn collega’s het zwijgen op te leggen (zie Heeft het Westen gelijk? Het Zuiden is niet overtuigd).

De dominante boventoon in alle media is nog steeds dat Rusland de enige boosdoener is in deze oorlog. Alle echte en vermeende misdaden van het Russisch leger worden breed uitgesmeerd. Een groot deel daarvan klopt meer dan waarschijnlijk. Wat in dat geheel echter ontbreekt is dat het Oekraïens leger op vlak van oorlogsmisdaden eveneens een palmares aan het opbouwen is.

Wat Rusland nu doet, deden-doen we zelf ook…

Het meest cruciale element dat hier ontbreekt is vreselijk in het weglaten van cruciale context. Wat de Europese, Belgische media nu breed uitsmeren is in feite de gruwel van élke oorlog. Wanneer op 25 mei schande wordt gesproken over de inzet van clusterbommen tegen onschuldige Oekraïense burgers, worden daar twee comparatieve elementen bij vergeten.

Ten eerste is net dit – de inzet van clusterbommen van Britse, Franse en VS-makelij –  wat al vijf jaar gebeurt in Jemen, met meer dan 370.000 doden tot gevolg. In Jemen heerst volgens de VN de “grootste humanitaire catastrofe van de 21ste eeuw”.

Die bommen worden bovendien afgegooid door Saoedische piloten met Britse toestellen, waarvoor ze op Britse luchtmachtbasissen trainingen hebben gekregen. Hun bombardementen worden logistiek voorbereid door hun Britse adviseurs ter plaatse.

Het tweede element dat ontbreekt in deze kritiek op Rusland is de nuchtere vaststelling dat alle wreedheden die Rusland nu begaat in Oekraïne een identiek scenario volgen als alle oorlogen die sinds de Tweede Wereldoorlog over heel de wereld werden gevoerd door de VS en later de NAVO.

Van Vietnam tot Jemen loopt een slijmerig bloedspoor van alle oorlogsmisdaden die de media aan het Russisch leger verwijten. Op ditzelfde ogenblik wacht een collega- journalist, die de bewijzen van oorlogsmisdaden van de VS in Irak leverde, op zijn uitlevering aan de VS.

Dit gebeurt nu… in Jemen

Men kan opwerpen dat dit alles niet terzake doet omdat deze misdaden nu op dit ogenblik gebeuren. Die actualiteit wordt reeds ontkracht door het voorbeeld van Jemen, dat even actueel is, maar om een of andere reden niet zo belangrijk lijkt te zijn.

De fundamentele vraag die de media zich echter moeten stellen is of het ooit zo ver zou gekomen zijn in Oekraïne als zij de oorlogsmisdaden die de voorbije tientallen jaren in onze naam werden begaan even krachtig hadden veroordeeld.

Het is niet nieuw. Verontwaardigd veroordelen van de misdaden (echte en vermeende) van de vijand en passief wegkijken bij de identieke misdaden die onze eigen legers begaan is van alle tijden, van de Peloponnesische Oorlogen tot nu.

Als het de NAVO menens zou zijn met vrede als doelstelling, dan stopt de militaire alliantie onmiddellijk met het leveren van wapens. Hoe slecht het Russisch leger ook blijkt te zijn georganiseerd, het is en blijft een veel groter leger dan het Oekraïense.

Wapenleveringen betekenen daarom maar één ding: verderzetting van de oorlog voor een onbepaalde duur. Het Russisch leger heeft dan wel een Mexicaans waterhoofd van generaals, Rusland is en blijft nog steeds de tweede grootste kernmacht op aarde.

Een verstandig mens speelt niet met lucifers op een hooiberg. Dat is tot nu wel wat de NAVO doet.

Als zelfs voormalig NAVO-secretaris-generaal Willy Claes en Henry Kissinger menen dat er een onderhandelde oplossing moet komen met een aantal toegevingen aan Rusland, wie zijn wij om er anders over te denken?

Note: