Sociale onrust in heel wat Europese landen tegen het verrot politiek-economisch bestel

Lode Vanoost  - 

7 maart, Nanterre. Foto: linsoumission.fr

FacebooktwitterFacebooktwitter

In Frankrijk culmineren de sociale acties van de voorbije weken in twee dagen van massale stakingen en manifestaties door heel het land. Ondertussen gaat de Franse president af als een gieter tijdens een bezoek aan zijn Congolese collega. Het zijn tekenen aan de wand. Het politieke en economische systeem wordt in vraag gesteld, wereldwijd, niet alleen in Frankrijk

Griekenland gaat zijn tweede week in van zware protesten na de gruwelijke treinramp van Larisa, die het totale falen van de overheid als een rauwe wonde heeft blootgelegd. De politiek-economische elite reageert met ontkennen van de kern van de zaak: het hele Griekse bestel is door en door verrot. De Griekse rijken zijn rijker dan hun lotgenoten (het rijke lot)  in Noord-Europese landen, betalen er zo goed als geen belastingen, terwijl de rest van het land verder afglijdt in onderontwikkeling.

In eigen land gaat donderdag 10 maart de volledige openbare sector in staking, tegen de jarenlange besparingen waar na veertig jaar inleveren maar geen einde aan blijkt te komen. Tegelijkertijd presteert een warenhuisketen het om megawinsten te boeken en te beslissen al zijn filialen te verzelfstandigen, lees: om de winstcijfers nog meer op te drijven. Dat kunnen u en ik schandalig vinden, maar we mogen niet vergeten dat onze regeringen het wettelijk kader hebben geschapen (en in stand houden) dat deze sociale uitbuitingsoperaties – wat dat zijn ze – mogelijk maakt.

In Groot-Brittannië zijn sociale acties eveneens al maanden bezig, niet dat we daar hier in onze media iets van merken. Ondertussen beslist de Britse regering nog meer fiscale voordelen te geven aan de superrijken en de grote bedrijven, wordt de openbare gezondheidszorg NHS verder geprivatiseerd, het openbaar vervoer ondergefinancierd en alle overheidsdiensten afgebouwd.

De Britse regering wil een wet invoeren die betogen en staken illegaal maken en wil met een ‘Stop the Boats’- campagne de aandacht afleiden van de sociale wantoestanden, door het voor te stellen alsof alle vluchtelingen ter wereld naar Groot-Brittannië afzakken (en met die ‘boats’ worden niet de yachts van de superrijken bedoeld).

Frankrijk ligt sinds gisteren bijna stil en vandaag breiden de acties zich nog verder uit. De beelden spreken voor zich.

In een poging te doen alsof hij boven de mêlée van het Franse plebs staat gaat president Macron ondertussen op bezoek naar Afrika. In Congo maakt hij echter niet zijn beste dag mee wanneer hij op een gemeenschappelijke persconferentie de les gespeld krijgt van president Tshisekedi, die hem in niet mis te verstane woorden duidelijk maakt dat het maar eens moet gedaan zijn met altijd maar Europese betweterij te komen spuien in Afrika.

Kantelende wereldverhoudingen

Dat de Congolese president, die gezien wordt als een van de meest pro-westerse presidenten van Afrika en notabene ‘verkozen’ is geraakt met 20 procent minder stemmen dan de echte winnaar, dankzij de ruime steun van datzelfde westen, is een zoveelste teken aan de wand.

De president van Namibië zette de nieuwe Duitse ambassadeur – van de voormalige kolonisator van ‘Zuid-West-Afrika’ – eveneens voor de camera’s op zijn plaats, en op de G20 antwoordde de Indiase minister van buitenlandse zaken gevat op de arrogante, zelfingenomen vragen van Europese journalisten. “Europa moet er eens mee stoppen om zijn problemen ‘wereldproblemen’ te noemen. Europese problemen zijn Europese problemen. Wij hebben de onze.”

Alle staten buiten het zogenaamde ‘vrije Westen’ veroordelen eveneens de Russische invasie in Oekraïne, maar weigeren zich categoriek aan te sluiten bij de sancties. Met andere woorden, 80 procent van de wereldbevolking heeft een eigen kijk op wat in Oekraïne gebeurt en stuurt aan op onmiddellijke onderhandelingen als enige oplossing, in volledige tegenspraak met de Westeres aanpak van nog meer bloedvergieten ‘tot de laatste Oekraiener’.

De machtsverhoudingen in de wereld zijn aan het verschuiven en de Europees-Amerikaanse elite weet daar geen blijf mee. Terwijl in de eigen Europese en Amerikaanse achtertuin de sociale malaise alsmaar acuter wordt, gaan staatsleiders als Macron nog altijd naar Afrikaanse ex-kolonies op bezoek om hen de les te spellen over wat daar allemaal misloopt.

Het politiek-economische systeem van het westen is moreel failliet. De etterende verminkingen van veertig jaar neoliberale antisociale inleveringen (die onterecht ‘besparingen’ worden genoemd) vallen niet meer te stelpen met lapmiddelen.

Marianne en François nemen het niet langer

Het hele politieke bestel, het maatschappelijk concept zelf van politieke partijen wordt niet langer als legitiem aanvaard door een groot deel van de bevolking.

Geen land typeert deze morele verzieking beter dan Frankrijk, dat land waar de elite zich nog steeds wijsmaakt dat ze een wereldmacht zou zijn, met kernwapens en een permanent zitje in de VN-Veiligheidsraad, met een rijke elite die tijdens de pandemie en nu tijdens de oorlog nog rijker wordt, terwijl de gewone François en Marianne, zij die het echte ‘essentiële’ werk doen, verder wegzakken in armoede.

De wereldvreemdheid van deze bekrompen elite uit zich niet alleen in de bizarre beslissing van een voormalig parlementsvoorzitter om geld dat niet van hem is maar van de belastingbetaler te ‘schenken’ aan een goed doel van zijn keuze. Dit is slechts een oppervlaktesymptoom. Nogmaals, het zit veel dieper.

Onze landen worden de facto bestuurd door een zelfverklaarde elite – ik blijf dit concept van C. Wright Mills gebruiken, terecht – die nauwelijks een idee hebben hoe het leven van gewone, normale mensen eruitziet. Het ultieme symbool van deze wanstaltige uberclass is Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen.

Het fysieke ongemak en de harkerige lichaamstaal waarmee zij zich onder gewone mensen begeeft – onze eigen Koning lijk er een vlotte kerel tegen – zoals tijdens haar bezoek aan de overstromingsgebieden in België en Duitsland in 2021 zijn een perfect verzinnebeelding van het soort maatschappij waarin wij verzand raken – als we ons er bij neerleggen.

Gelukkig zijn er de sociale protesten die alsmaar toenemen. Terecht. Het alternatief, dit alles passief ondergaan, is te lelijk om het nog maar te overwegen. Sociale strijd is de enige garantie op een beter bestaan voor iedereen. Passief wachten op barmhartigheid van zij daarboven is dat niet.

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.