De heiligverklaring van Kamala Harris door mainstream media en politici in de VS en daarbuiten en de ‘hoop’ op een ander Amerika die zij zou uitstralen, is copy/paste van zowat alle verkiezingscycli van de voorbije veertig jaar. Harris is net als al haar voorgangers een veilige keuze voor het VS-imperium. Zij staat voor continuïteit van verdere sociale afbraak in eigen land en meer brutaal oorlogsgeweld in de rest van de wereld.
De dagelijkse massa aan info van de grote media en de sociale media kan een mens de indruk geven dat je elke dag uren passief – vooral dat: passief – voor je laptop moet zitten om bij te blijven. Drie weken vakantie zonder internet – ik raad het iedereen aan – toont voor mij dat niets minder waar is.
Nauwelijks enkele weken geleden bleven alle grote media en politieke leiders van de mainstream in de VS en daarbuiten nog halsstarrig vasthouden aan het idee dat Joe Biden hun kandidaat is. Overduidelijke symptomen van toenemende seniliteit werden afgedaan als laster. Wie eraan meedeed was bewust of onbewust een Trumpist. Zo eenvoudig was dat.
Ik keer net terug van drie weken verkwikkende internetloze vakantie en jawel, Biden wordt geprezen voor zijn “verstandige, weloverwogen beslissing” om een stap terug te zetten voor zijn vice-presidente Kamala Harris. Na vier jaar onopgemerkt te zijn, wordt zij op een voetstuk gezet als de ultieme redding van de ondergang met een tweede Trump-presidentschap.
Het tweepijlersysteem van de VS
Elke journalistieke reflex tot nuchtere analyse moet dan even wijken voor het hogere doel. Niemand met een redelijk functionerend stel hersens die de terugkeer wil van Donald Trump. Maar, laten we echter wel wezen, het alternatief voor Trump is de onverminderde verderzetting van het huidige VS-imperium. Dat imperium berust op twee pijlers: een binnenlandse en een buitenlandse.
Wat sociale zekerheid betreft is het verschil tussen Obama-Trump-Biden alvast dunner dan sigarettenpapier
Binnenlands houdt dat systeem het behoud in van een economie ten bate van een steeds kleinere en steeds rijkere toplaag, zonder sociale zekerheid en openbare gezondheidszorg die naam waardig is voor de rest van de bevolking.
Wat dat betreft is het verschil tussen Obama-Trump-Biden alvast dunner dan sigarettenpapier. Dat systeem omvat ook de financiering van de buitenlandse pijler – wat in Orwelliaanse termen ‘defensie’ heet.
Die buitenlandse pijler bestaat uit 600 kleine en 200 grote militaire basissen over heel de wereld, een groot deel aan de grenzen van Rusland en China, en een enorme zeevloot die voor het ogenblik in de internationale wateren voor de Chinese kusten vaart.
Met Kamala Harris wordt aan dat systeem niets veranderd. Niets. Nul procent. Om dat systeem een flinterdun democratisch laklaagje te geven, krijgen de VS-burgers om de vier jaar de keuze tussen twee partijen, zeg maar tussen de ‘linkervleugels’ van de N-VA en het Vlaams Belang.
De redelijkheid van Clinton, Obama, Biden en nu Harris
Het politieke establishment, daarin getrouw gevolgd door de mainstream media, hun commentatoren en zelfverklaarde experten, geeft uiteraard de voorkeur aan de meer ‘gematigde’ en beleefde toon van de Democratische Partij onder leiding van aanvaardbaar redelijke figuren zoals Bill Clinton, Barack Obama, Joe Biden en Kamala Harris.
Die partij valt te verkiezen boven de demagogische sekte die de Republikeinen zijn geworden onder leiding van hun proto-fascistische leider Donald Trump. Die zegt de dingen veel te openlijk, veel te eerlijk. Trump wil bijvoorbeeld regime change in Venezuela voor de petroleum, Harris wil regime change ‘om de democratie te herstellen’ (zoals die daar voor 1999 zou hebben bestaan?).
Harris heeft de steun terug van de steenrijke donors die aan het afhaken waren wegens de medische problemen van Biden, waardoor ze – terecht – twijfelden aan zijn capaciteit om het systeem in stand te houden. Zij is dus een veilige keuze voor het behoud van de essentiële onderdelen van dat systeem in eigen land, zoals het gevangenissysteem.
De VS zijn sinds Clinton geëvolueerd tot het land met de meeste gevangenen ter wereld, zowel proportioneel in verhouding tot de eigen bevolking als in absolute cijfers. Met 5 procent van de wereldbevolking ‘huisvesten’ de VS 25 procent van alle gevangen personen ter wereld.
Als procureur-generaal (de ‘attorney general‘ is in feite een soort minister van justitie, een verkozen ambt) van de staat Californië besliste Harris onder meer om duizenden gevangenen – in hoofdzaak zwarte mensen – na hun volledige straf niet vrij te laten (in de VS moet het einde van een gevangenisstraf bekrachtigd worden door de procureur-generaal). Volgens Harris was dat nodig om de winsten van de gevangenisbedrijven in stand te houden.
Ook dat nog: naast een systeem van sociale controle over de weke onderbuik van deze disfunctionele maatschappij, is het penale systeem – dat grotendeels is geprivatiseerd – een gegarandeerde producent van gigantische winsten uit wat de facto neerkomt op slavenarbeid in de gevangenissen.
Ook verkiezingen zijn een onderdeel van dit systeem. Democratische kiezers zijn altijd al pionnen geweest die strategisch tegen elkaar werden uitgespeeld om de kandidaat van het establishment door te duwen. Nooit eerder gebeurde dat zo flagrant als nu.
Er waren geen Democratische voorverkiezingen, dus ook geen debatten tussen Democratische kandidaten, wat met een keuze voor Harris enkele maanden terug wel had gemoeten. In 2020 was Harris nog de minst populaire Democratische kandidate tijdens de voorverkiezingen die als eerste afhaakte.
En dan is er het buitenlandse deel van dit systeem. Noch over Oekraïne, noch over Gaza, noch over China moet van Harris enige verandering ten opzichte van Biden verwacht worden.
De mediapundits maken ook heel wat van Harris als zwarte vrouw. Critici worden door hen al dan niet subtiel weggezet als racisten en/of seksisten. Met haar keuze voor gouverneur van Minnesota Tim Walz doelt Harris echter doelbewust op een wit-mannelijk tegengewicht voor haar persoon.
De deelstaat Minnesota is 78 procent wit en stemt al tientallen jaren voor Democratische kandidaten. Het is bovendien een staat in de overwegend witte Midwest waar veel kiezers van Obama naar Trump switchten uit diepe sociaaleconomische onvrede.
Gouverneur Walz heeft een naar VS-normen redelijk sociaal profiel, maar is allesbehalve een Bernie Sanders en al helemaal geen links politicus. Met Walz hoopt Harris die witte kiezers terug te winnen.
Een échte linkse politicus maakt in dit systeem geen schijn van kans. Toen het er in 2016 even naar uit zag dat Bernie Sanders het zou halen, zeiden meerdere CEO’s dat ze Trump zouden steunen als Sanders de Democratische kandidaat werd.
Sanders is allesbehalve een radicaal. Hij is naar Europese normen een gematigd centrum-sociaaldemocraat, en is geen enkel gevaar voor de buitenlandse poot van het systeem, maar een sociale welvaartsstaat in eigen land is voor de leidende klasse een brug te ver.
Redelijkheid versus brulboei
Zij verkiezen uiteraard een ‘redelijke’ kandidaat als Hillary Clinton en Kamala Harris boven een demagogische brulboei als Trump, maar als het er op aankomt, kunnen ze wel degelijk met hem als president leven.
President Trump was een financiële zegen voor de leidende klasse
Meer nog, dat hebben ze ook effectief vier jaar gedaan. President Trump was een financiële zegen voor hen. Nog meer belastingvrijstellingen. Nog meer deregulering. Trumps probleem is echter zijn boertige, vulgaire manier om dat beleid uit te dragen.
De beleefde, vriendelijke Tim Walz als vicepresident is dus een veilige keuze. Als federaal volksvertegenwoordiger (2002-2019) en als gouverneur sinds 2019, heeft Tim Walz nooit sterke uitspraken gedaan over het buitenlands beleid.
Hij heeft zelfs ‘begrip’ getoond voor pro-Palestijnse betogers, maar heeft altijd voor de wapenleveringen aan Israël gestemd (en voor de defensiebudgetten). Recent weigerde hij echter te spreken met Palestijnse verwanten van slachtoffers van de genocide in Gaza, omdat die volgens hem ‘menselijk leed uitbuiten voor politieke doeleinden’.
Hij heeft in zijn staat Minnesota een aantal besluiten genomen, zoals voor gratis lunch in de scholen, voor LGTBQI-rechten en voor legalisering van cannabis. Stuk voor stuk lovenswaardige dingen, die echter het economisch systeem niet in gevaar brengen (en waar de witte betere middenklasse ook achter staat).
Het laatste wat een president Harris zal doen is de meerderheid van de VS-bevolking volgen in hun echte sociale en politieke eisen. Zij willen volgens alle peilingen een onmiddellijk einde aan de genocide in Gaza, openbare gezondheidszorg, democratische regulering van de financiële sector, etcetera. Voor haar – net als voor al haar voorgangers – is dit deel van de bevolking irrelevant.
Het valt ook niet te verwonderen dat de 40 tot 50 procent VS-kiezers die nooit gaan stemmen, grotendeels te vinden zijn in die uitgeputte, uitgebuite, zwarte getto’s of in desolate landelijke witte gebieden. De onderdrukte sociale onderbuik van dit systeem.
Wat die sociale onderklasse betreft, er zijn meer dan 42 miljoen straatarme witte VS-burgers. Dat is meer dan alle zwarte Amerikanen samen (arm en rijk). Die stemmen – voor zover ze nog gaan stemmen – voor Trump, niet voor de partij die hen al veertig jaar verraden heeft.
Dat ze dan voor een president kiezen die het voor hen nog erger gaat maken, weten ze grotendeels niet – dat is ondermeer een gevolg van het schabouwelijk lage niveau van het openbaar onderwijs in de VS, van massamedia die de mensen dagelijks desinformeren en van de machteloze wanhoop die zij voelen in hun dagelijks bestaan.
Verder verstaat vicepresident Harris als geen ander de kunst om vage uitspraken te doen, behalve als ze commentaar geeft op pro-Palestijnse protesten, die ze klasseert als ‘onaanvaardbaar antisemitisme’.
Manufacturing Consent for Kamala
Van haar is ook de hallucinante uitspraak op de NAVO-veiligheidsconferentie in München in 2022 dat het toch niet meer kan in de 21ste eeuw dat een machtig land een ander land binnenvalt, over de Russische invasie in Oekraïne. De rest van de wereld buiten de westerse bubbel keek er met verbazing naar: “Is het de vicepresident van de VS die dit zegt?”
Wat nu gebeurt in de pro-Democratische media in de VS, is de creatie van een zogezegde ‘hoera’-stemming voor Kamala Harris, die devoot wordt overgenomen door de rest van de westerse pers – de rest van de wereld (goed voor 82 procent van de wereldbevolking) buiten die bubbel is niet overtuigd.
Die westerse heiligverklaring van Harris is een goed voorbeeld van wat Noam Chomsky en Edward Herman bedoelen in hun boek Manufacturing Consent (dat in oktober 2024 voor het eerst in het Nederlands wordt gepubliceerd).
Het gejubel over Harris in de VS is geen reflectie van de werkelijkheid buiten de muren van de redacties en de politieke denktanks. De VS-burgers die voor Harris opkomen doen dat met slechts één boodschap: not Trump. Trump heeft daarentegen heel overtuigde fans die niet zomaar van gedacht zullen veranderen.
Een overwinning van Harris op Trump is allesbehalve zeker, maar met dat bizarre ronduit anachronistische verkiezingssysteem daar, weet je het maar nooit.
Dit is geen democratie. Dit is een imperium dat zijn eigen graf aan het delven is, maar voor wie gelooft in een betere wereld zonder brutale grootmachten is dit niet zomaar een reden tot vreugde. De VS zijn nog steeds de grootste militaire macht ter wereld, met een kernwapenarsenaal dat de hele wereld meerdere malen kan vernietigen.
We kunnen alleen maar hopen dat dit systeem op zichzelf in elkaar klapt, onder de druk van de eigen interne contradicties, alvorens hun fanatieke verdedigers op de knop van de totale wereldbrand drukken.