De beslissing van het Israëlisch parlement om alle activiteiten van de VN-hulporganisatie UNRWA te verbieden in de bezette gebieden krijgt veel verbale kritiek, maar geen enkele concrete tegenmaatregel, een zoveelste tandeloze ‘kritiek’ op de genocide in Gaza. Een concrete maatregel ligt nochtans voor de hand: schors Israël als VN-lidstaat.

Het werd al een tijd aangekondigd door leden van de regering onder leiding van eerste minister Benjamin Netanyahu. Netanyahu zelf fulmineert al jaren tegen de UNRWA, omdat die volgens hem de eis tot terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen van de Nakba in 1948-1949 in stand houdt. Dat is inderdaad de officiële reden waarom dit VN-agentschap bestaat.

Dat de huidige extreemrechtse regering deze beslissing neemt, is geen aberratie, geen afwijking van de norm. Het is de norm, de ultieme consequentie van het apartheids- en kolonisatiebeleid van het zionistische regime sinds de oprichting van de staat Israël in 1948.

Vorige regeringen beperkten zich er nog toe de werking van het UNRWA zo moeilijk mogelijk te maken. Dit is de laatste stap in dat proces: de totale vernietiging van het VN-agentschap.

UNRWA?

Het UN Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East is de allereerste hulporganisatie die door de VN werd opgericht op 8 december 1949. De missie van UNRWA is hulp aan alle Palestijnse vluchtelingen en hun nakomelingen die door de etnische zuivering van 1948 uit hun dorpen en huizen werden verdreven.

In 2023 geldt deze hulp nog steeds voor 5,9 miljoen vluchtelingen in de bezette Palestijnse gebieden Gaza, Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever, Libanon, Syrië en Jordanië. Het agentschap was tijdelijk bedoeld, maar bestaat 75 jaar later nog steeds.

Een jaar later, op 14 december 1950, werd de organisatie voor de UN High Commissioner for Refugees (UNHCR) opgericht. Die werkte oorspronkelijk voor hulp aan vluchtelingen in Europa na de Tweede Wereldoorlog en was eveneens voor slechts drie jaar bedoeld, maar functioneert nog steeds als VN-agentschap voor vluchtelingen wereldwijd.

Pogingen om het UNRWA te integreren in de UNHCR zijn steeds mislukt. Daar worden juridische argumenten voor gegeven. De definitie van vluchteling over de grenzen van het land van oorsprong is inderdaad niet van toepassing op Palestijnse vluchtelingen. De echte reden is echter dat Israël en de VS niet willen dat Palestijnen als ‘vluchtelingen’ worden erkend.

Internationale paria

Israël is al lang een van de grootste schenders van het internationaal recht, door het niet respecteren van minstens 28 VN-Resoluties van de VN-Veiligheidsraad¹ en het negeren van honderden VN-Resoluties van de VN-Algemene Vergadering (alleen VN-Resoluties van de VN-Veiligheidsraad hebben bindende kracht).

Recent heeft het leger van Israël wachtposten van de VN-strijdkrachten UN Interim Force in Lebanon (UNIFIL) aangevallen, een historisch precedent zonder voorgaande.

Al deze schendingen werden steeds verbaal scherp veroordeeld, ook door de westerse bondgenoten, maar werden nooit opgevolgd door concrete sancties of strafmaatregelen. Integendeel, wapenleveringen en economische samenwerking werden er nooit door verstoord.

Met het verbod op UNRWA schendt Israël andermaal het internationaal recht. Ook nu wordt deze beslissing wereldwijd veroordeeld, zonder dat enige sanctie volgt, laat staan wordt gesuggereerd.

Tweet van VN-secretaris-generaal Antonio Guterres:

Een mogelijke sanctie ligt voor de hand: Israël kan worden geschorst als VN-lidstaat wat haar het recht ontneemt deel te nemen aan VN-activiteiten, vergaderingen, conferenties en aanwezigheid, spreekrecht en stemrecht ontneemt in de VN-Algemene Vergadering en spreekrecht in de VN-Veiligheidsraad.

Artikels 5 en 6 van het VN-Handvest bepalen de voorwaarden voor een schorsing of uitsluiting van een VN-lidstaat. Die werden nog nooit toegepast (de enige uitzondering is de uitsluiting van Taiwan in 1971 en vervanging door de Volksrepubliek China).

Een dergelijk initiatief in de VN-Veiligheidsraad zal uiteraard stuiten op het veto van de VS, maar de VN-Algemene Vergadering kan Israël wel uitsluiten. Het is een van de weinige dingen die de VN-Algemene Vergadering kan doen.

Een dergelijke beslissing houdt geen concrete gevolgen in voor de genocide in Gaza, maar veroordeelt Israël wel tot een paria-staat.

Dit is echter het absolute minimum dat de wereldgemeenschap kan en moet doen. Als de EU-lidstaten zich ook nu weer beperken tot een tandeloze woordenbrij verliezen zij definitief het laatste greintje geloofwaardigheid in de rest van de wereld.

Note: